Kαφέ με μύρτιλλο

  
Της Αννας Δαμιανίδη

Στο Ηράκλειο Αττικής, στην πλατεία δίπλα στο σταθμό του Ηλεκτρικού, έφαγα την Κυριακή σφακιανή πίτα στο «Μύρτιλλο», το πιο πρωτοποριακό καφέ που έχω γνωρίσει. Δεν θα καθίσω να ψάξω εντυπωσιακές λέξεις να περιγράψω το ντεκόρ, γιατί δεν είναι αυτό το θέμα, αλλά η ιδέα που το ξεκίνησε: να προσφέρει εργασία σε άτομα με ειδικές ανάγκες και σε προερχόμενα από ευάλωτες ομάδες. Οχι απλώς βοήθεια και απασχόληση σαν ίδρυμα που προστατεύει και απασχολεί τους ανθρώπους, προσπαθώντας να γεμίσει τις ατέλειωτες ώρες μιας ζωής που δεν μπορεί να ενταχθεί κοινωνικά κάπου. Κανονική δουλειά, με ωράριο, με απαιτήσεις και με αμοιβή. Δουλειά μάγειρα, σερβιτόρου, ζαχαροπλάστη, κι όποιας άλλης ειδικότητας χρειάζεται ένα καφενείο που σερβίρει και φαγητό, στην οποία θα μπορεί να εκπαιδεύεται κανείς πριν ξεκινήσει να εργάζεται.

Την ιδέα την έφερε από το Εδιμβούργο, όπου ζούσε μέχρι πρόσφατα η Γεωργία Βαμβουνάκη, ιδρύοντας μια επιχείρηση παρόμοια με κάποια που λειτουργεί εκεί από καιρό και που έχει τις ίδιες αρχές. Για την Ελλάδα είναι πιλοτική. Το καφενείο έχει δυο βδομάδες που άνοιξε, πιλοτάρει λοιπόν αργά και προσεκτικά στα άγνωστα νερά του ανταγωνιστικού τοπίου της ψυχαγωγίας, με πολύ συγκεκριμένο πρόγραμμα και σχέδιο: Θέλει να εκπαιδεύσει τους ανθρώπους που έχουν ανάγκη από εκπαίδευση και ταυτόχρονα αυτούς που νομίζουν ότι δεν έχουν: τους κατοίκους του Ηρακλείου Αττικής ας πούμε, που μπορεί να περνούν αδιάφοροι ή δύσπιστοι έξω από το μαγαζί και να μη φαντάζονται τι είδους φιλοδοξίες έχει, να ακούνε μια γεμάτη προκατάληψη κουβέντα και να κοιτάνε με μισό μάτι. Εκπαίδευση προς τα μέσα, και προς τα έξω.

Παντρεμένη χρόνια με Σκοτσέζο, η κ. Βαμβουνάκη φέρνει από το Εδιμβούργο τις συνήθειες των οργανωμένων σχεδίων που βασίζονται σε συγκεκριμένους αριθμούς. Στο μαγαζί εκπαιδεύονται 15 ενήλικες με μέτριες μαθησιακές δυσκολίες, για δύο χρόνια, από 15 εκπαιδευτές-σπουδαστές σχολών ειδικής αγωγής, ψυχολογίας κ.λπ. που κάνουν την πρακτική τους, και οι οποίοι αξιολογούνται και παίρνουν πιστοποιητικά από δύο επόπτες. Ταυτόχρονα, για τις ανάγκες λειτουργίας του καφενείου, εργάζονται επαγγελματικά δέκα άτομα, οι πέντε τουλάχιστον θα πρέπει να ανήκουν πάντα σε ευάλωτες ομάδες.

Οι εκπαιδευόμενοι μαθαίνουν όχι μόνο τις τεχνικές γύρω από το μαγείρεμα, το σερβίρισμα και την υποδοχή που απαιτεί το καφενείο, αλλά και γενικότερα κοινωνική συμπεριφορά, συμμετέχοντας ως εθελοντές σε κοινωνικές δράσεις της γειτονιάς. Ειδικοί θεραπευτές και καλλιτέχνες συμπληρώνουν την εκπαίδευσή τους, τη δική τους και τη δική μας, όπως είπαμε, που αρχίζει μαζί με τον καφέ, με μια γουλιά ξεπέρασμα ταμπού, μια γουλιά συζήτηση και αναγνώριση της απλής αλήθειας που ξεχνάμε, και που είναι το μότο της επιχείρησης: οι άνθρωποι στο βάθος έχουν όλοι τις ίδιες επιθυμίες, την ίδια ψυχική δομή, την ίδια ανάγκη κοινωνικότητας. Οι μη συνηθισμένοι άνθρωποι πρέπει να βρίσκουν τους δικούς τους τρόπους, οι προνομιούχοι που μπορούν να μοιάζουν με συνηθισμένους οφείλουν να προσπαθούν να βοηθούν και να αποδέχονται.

efsyn.gr