Τι προβλέπεται από την νομοθεσία για την κατανομή μαθητών με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες που φοιτούν σε σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας γενικής και επαγγελματικής εκπαίδευ­σης

Σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 6 του ν. 3699/2008 (Α΄ 199) όπως τροποποιήθηκε από την παρ. 1 του άρθρου 11 του ν. 4452/2017 (Α΄ 17), οι μαθητές με διαγνωσμένες από αρμόδιο δημόσιο φορέα (ΚΕΔΔΥ, Ιατροπαιδαγωγικά Κέντρα, Δημόσιο Νο­σοκομείο) αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανά­γκες, οι οποίοι φοιτούν σε σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας γενικής και επαγγελματικής εκπαίδευ­σης, μπορεί να κατανέμονται σε τμήματα της ίδιας τάξης της οικείας σχολικής μονάδας, ως εξής:

Περίπτωση Α

Δεν επιτρέπεται να φοιτούν, σε ένα τμήμα, περισσότεροι του ενός (1) μαθητές που ανήκουν σε κάποια από τις παρακάτω και μόνο κατηγορίες:

• νοητική αναπηρία
• αισθητηριακές αναπηρίες όρασης (τυφλοί, αμβλύωπες με χαμηλή όραση)
• αισθητηριακές αναπηρίες ακοής (κωφοί, βαρήκοοι)
• κινητικές αναπηρίες
• χρόνια μη ιάσιμα νοσήματα, διαταραχές ομιλίας-λόγου
• σύνδρομο ελλειμματικής προσοχής με ή χωρίς υπερκινητικότητα
• διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές (φάσμα αυτισμού)
• ψυχικές διαταραχές
• πολλαπλές αναπηρίες
• σύνθετες γνωστικές, συναισθηματικές και κοινωνικές δυσκολίες, παραβατική συμπεριφορά λόγω κακοποίησης, γονεϊκής παραμέλησης και εγκατάλειψης ή λόγω ενδοοικογενειακής βίας

Αν μετά την ισομερή κατανομή των μαθητών (των παραπάνω κατηγοριών) στα τμήματα τις ίδιας τάξης υπάρχει τμήμα που έχει περισσότερους από έναν από τους ανωτέρω μαθητές τότε  ο συνολικός αριθμός των μαθητών του συγκεκριμένου τμήματος μπορεί να μειώνεται και να υπολείπεται συνολικά κατά τρεις (3) μαθητές από το μέγιστο προβλεπόμενο.

Παράδειγμα στο Γυμνάσιο (αντίστοιχα και στα άλλου τύπου σχολεία)
Αν το τμήμα γυμνασίου έχει 2-3-4-… μαθητές των παραπάνω κατηγοριών τότε αλλάζει το μέγιστο προβλεπόμενο του τμήματος από 27 σε 24.

Προσοχή, δεν παίζει ρόλο πόσοι παραπάνω είναι οι μαθητές που ανήκουν στις κατηγορίες αυτές, είτε είναι 2, είτε 10, είτε όλοι, η μείωση είναι η ίδια.

Προσοχή, αλλάζει μόνο το μέγιστο όριο, δηλαδή αν ένα τμήμα έχει έτσι και αλλιώς λιγότερους μαθητές από 25 (στην περίπτωση του Γυμνασίου) δεν αλλάζει τίποτα, επί της ουσίας, αφού ήδη λειτουργούν με λιγότερους από τρεις από το προβλεπόμενο μέγιστο.

Περίπτωση Β

Στην περίπτωση των μαθητών με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες (δυσλεξία, δυσγραφία, δυσαριθμησία, δυσαναγνωσία, δυσορθογραφία) ισχύει αντίστοιχα ότι μπορούμε να έχουμε έως τέσσερις (4) μαθητές αυτής της κατηγορίας, ανά τμήμα. Αν μετά την κατανομή, των μαθητών αυτής της κατηγορίας, υπάρχει τμήμα με περισσότερους από τέσσερις (4) τότε έχουμε μείωση του μέγιστου προβλεπόμενου για το τμήμα κατά τρεις μαθητές όπως είδαμε και στην προηγούμενη περίπτωση.

Προσοχή! Αυτή η πρόβλεψη δεν ισχύει  αν στο σχολείο λειτουργεί Τμήμα Ένταξης.

Οι παραπάνω δύο περιπτώσεις (Α και Β), δηλαδή να έχουμε την ακραία περίπτωση τμήματος με πάνω από τα όρια και στις 2 περιπτώσεις, δεν φαίνεται να δρουν συνδυαστικά. Οπότε κατά την γνώμη μου, θα έχουμε μόνο μία μείωση κατά τρεις μαθητές στο μέγιστο όριο και όχι δύο, δηλαδή μείωση κατά έξι μαθητές.

Επίσης αν στο σχολείο έχουμε ιδρυμένο Τμήμα Ένταξης, το οποίο όμως δεν είναι στελεχωμένο, δεν μπορούμε να θεωρήσουμε ότι λειτουργεί. Αν είναι όμως υποστελεχωμένο τότε θεωρούμε τυπικά ότι λειτουργεί και δεν έχουμε μείωση. Στην περίπτωση αυτή πρέπει το Τμήμα Ένταξης να δώσει προτεραιότητα στους μαθητές του τμήματος αυτού στον βαθμό που είναι εφικτό από τον/τους εκπαιδευτικούς του.

Τίθεται σοβαρό θέμα στην ακραία περίπτωση που οι μαθητές με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες, αυτού του τμήματος (τουλάχιστον πέντε) με επιλογή των γονέων δεν θέλουν να υποστηριχθούν από το Τμήμα Ένταξης. Εδώ υπάρχει κενό νόμου και κατά την γνώμη μου η ύπαρξη του Τμήματος Ένταξης δεν πρέπει να λαμβάνεται υπόψη, αφού δεν υποστηρίζει τους μαθητές που προκαλούν την μείωση. Παρόλα αυτά μπορεί, αν υπάρχουν τα περιθώρια,  με αλλαγή της κατανομής των μαθητών με ε.ε.α. να αλλάξει ακόμα και αυτή ακραία περίπτωση.

Όλες οι παραπάνω μειώσεις και των δύο κατηγοριών πραγματοποιούνται με απόφαση του Περιφερειακού Διευθυντή Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, ύστε­ρα από εισήγηση του αρμόδιου Διευθυντή Εκπαίδευσης. Ο Διευθυντής Εκπαίδευσης κατά τη διατύπωση της εισή­γησης λαμβάνει υπόψη του σχετική απόφαση του συλλόγου διδασκόντων και γνώμη του σχολικού συμβούλου Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης και του αρμόδιου σχο­λικού συμβούλου Παιδαγωγικής Ευθύνης.

Προσοχή, η όλη διαδικασία (που πρέπει να ξεκινήσει από τον Σύλλογο Διδασκόντων) και η τελική απόφαση από τον Περιφερειακό Διευθυντή πρέπει να ολοκληρωθούν πριν ξεκινήσουν τα μαθήματα για ευνόητους λόγους που αφορούν το πνεύμα του νομοθέτη, ο οποίος προσπαθεί να εξασφαλίσει ίσες ευκαιρίες για όλους τους μαθητές αλλά και την ορθή παιδαγωγική πρακτική η οποία μας απαγορεύει να έχουμε αλλαγή στην σύνθεση ενός τμήματος κατά τη διάρκεια της χρονιάς.

Αν στο σχολείο υπάρχει Τμήμα Ένταξης που δεν έχει στελεχωθεί και η μείωση προηγηθεί της στελέχωσης του, τότε δεν μπορεί να ακυρωθεί αφού κάτι τέτοιο δεν προβλέπεται από την διαδικασία αλλά και κρίνεται προδήλως αντιπαιδαγωγική.

Όμοια για τον ίδιο λόγο, δεν πρέπει να ακυρωθεί η απόφαση αν κάποιος μαθητής με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες (είτε της Α είτε της Β περίπτωσης) φύγει με μετεγγραφή ή αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος από το σχολείο.

Αντίθετα, στην περίπτωση που στην διάρκεια της χρονιάς έχουμε εισερχόμενο μαθητή (της κατηγορίας Α ή Β) στο σχολείο και η τοποθέτηση του σε τμήμα προκαλεί υπέρβαση κάποιου εκ των παραπάνω ορίων η διαδικασία πρέπει να ενεργοποιηθεί.

Βασίλης Χριστινάκης
Μαθηματικός Ε.Α.Ε.
Διευθυντής του ΕΝ.Ε.Ε.ΓΥ.-Λ. Ρόδου

http://users.sch.gr/christinakis/superedu/