Απερρίφθη από το Συμβούλιο της Επικρατείας(ΣτΕ) η αίτηση ακυρώσεως του Συλλόγου Αποφοίτων Τμημάτων Ειδικής Αγωγής(Σ.Α.Τ.Ε.Α.), της Υπουργικής Απόφασης υπ’ αριθμ. 61048/Ε2/7.4.2017 του Υπουργού Παιδείας κου Κ. Γαβρόγλου, η οποία προβλέπει ότι στις δομές της ΕΑΕ μπορούν να προσλαμβάνονται ως αναπληρωτές και ωρομίσθιοι, κατατασσόμενοι στους ίδιους πίνακες με τους εκπαιδευτικούς ΠΕ61 και ΠΕ71, και εκπαιδευτικοί με βασικό πτυχίο γενικής (πρωτοβάθμιας) εκπαιδεύσεως και εξειδίκευση στην Ειδική Αγωγή (με διδακτορικό ή μεταπτυχιακό τίτλο ή τίτλο διετούς μετεκπαιδεύσεως ή πενταετή προϋπηρεσία στην ΕΑΕ).
Στην αιτιολογία της απόρριψης αναφέρεται ως αβάσιμος ο ισχυρισμός πως η Υ.Α. έρχεται σε αντίθεση με τις ανάγκες της ειδικής αγωγής, οι οποίες επιβάλλουν την πρόσληψη του κατ' εξοχήν ειδικώς καταρτισθέντος προσωπικού.
Επίσης ο ισχυρισμός των αιτούντων κατά τον οποίο τα κριτήρια των διδακτορικών και των μεταπτυχιακών τίτλων στην ΕΑΕ είναι “ασαφή και αόριστα”, διότι δεν εξειδικεύονται επαρκώς ως προς τη συνάφειά τους με την ΕΑΕ απορρίφθηκε, καθότι, όπως αναφέρει η Απόφαση του ΣτΕ, στο Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής συστήθηκε επιστημονική επιτροπή, η οποία θα ορίζει τα κριτήρια και θα εξετάζει τις συνάφειες των μεταπτυχιακών- διδακτορικών τίτλων στην ΕΑΕ και τη Σχολική Ψυχολογία των εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Βασίλης Βούγιας
Δείτε ολόκληρη την Απόφαση του ΣτΕ ακολούθως
Δικαστήριο: ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ
Τόπος: ΑΘΗΝΑ
Αριθ. Απόφασης: 1277
Ετος: 2018
Περίληψη
Αρχές της ισότητας και της αξιοκρατίας. Πρόσβαση στις δημόσιες θέσεις. Εκπαίδευση. Πρόσληψη αναπληρωτών και ωρομίσθιων στις μονάδες Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης. Εκπαιδευτικοί με βασικό τίτλο σπουδών Ειδικής Αγωγής και λοιποί εκπαιδευτικοί. Μοριοδότηση.
Κείμενο Απόφασης
Αριθμός 1277/2018
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ Γ΄
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 14 Δεκεμβρίου 2017, με την
εξής σύνθεση: κ. ……….. Αντιπρόεδρος, κ. ………., σε αναπλήρωση της Προέδρου του Τμήματος που είχε κώλυμα, κ. ………., & κ. ……. Σύμβουλοι, κ. ……… & κ. ……. Πάρεδροι. Γραμματέας η κ. ……., Γραμματέας του Γ΄ Τμήματος.
Για να δικάσει την από 7 Ιουνίου 2017 αίτηση:
των: 1) ν.π.ι.δ. με την επωνυμία «ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ» (Σ.Α.Τ.Ε.Α.), που εδρεύει στην Σταυρούπολη Θεσσαλονίκης (Μεγάλου Αλεξάνδρου 19), 2) κ.κ. ................ και 64) κ. ............... οι οποίες παρέστησαν με τον ίδιο ως άνω δικηγόρο κ. …… ……….., στον οποίο δόθηκε προθεσμία μέχρι τις 10 Ιανουαρίου 2018 για τη νομιμοποίησή του,
κατά του Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, ο οποίος παρέστη με τον ……… ………, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους,
Με την αίτηση αυτή οι αιτούντες επιδιώκουν να ακυρωθεί η υπ’ αριθμ.
61048/Ε2/7.4.2017 απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, καθώς και κάθε άλλη σχετική πράξη ή παράλειψη της Διοικήσεως.
Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως του εισηγητή, Παρέδρου
Ι. Παπαγιάννη.
Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τον δικηγόρο των αιτούντων, οποίος ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση και τον αντιπρόσωπο του Υπουργού, ο οποίος ζήτησε την απόρριψή της.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου κ α ι
Α φ ο ύ μ ε λ έ τ η σ ε τ α σ χ ε τ ι κ ά έ γ γ ρ α φ α
Σ κ έ φ θ η κ ε κ α τ ά τ ο ν Νόμο
1. Επειδή με την κρινόμενη αίτηση, για την άσκηση της οποίας καταβλήθηκε το νόμιμο παράβολο (13750846995708070090/7.6.2017), ζητείται η ακύρωση της 61048/Ε2/7.4.2017 αποφάσεως του Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων (Β΄ 1239/10.4.2017), με την οποία ρυθμίζονται θέματα προσλήψεως αναπληρωτών και ωρομισθίων εκπαιδευτικών στις δομές της Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης (ΕΑΕ).
2. Επειδή οι αιτούντες που αναφέρονται στο δικόγραφο της αιτήσεως με τους αύξοντες αριθμούς 8, 17, 26, 31, 36, 37, 39, 41, 42, 45, 53, 56, 63 και
64 δεν νομιμοποίησαν τον δικηγόρο ο οποίος υπογράφει την αίτηση και παρέστη κατά τη συζήτηση της υποθέσεως στο ακροατήριο με κανέναν από τους νομίμως προβλεπόμενους τρόπους. Συνεπώς, ως προς τους ανωτέρω η αίτηση πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτη (άρθρο 27 του π.δ. 18/1989-Α΄ 8, όπως ισχύει).
3. Επειδή ως προς τους λοιπούς αιτούντες η αίτηση ασκείται εμπροθέσμως και με έννομο συμφέρον, δοθέντος ότι τα αιτούντα φυσικά πρόσωπα είναι εκπαιδευτικοί (δάσκαλοι και νηπιαγωγοί) με βασικό πτυχίο Ειδικής Αγωγής και το αιτούν νομικό πρόσωπο εκπροσωπεί, σύμφωνα με το καταστατικό του, τα επαγγελματικά συμφέροντα των εκπαιδευτικών αυτών, αμφισβητούν δε τη νομιμότητα της προσβαλλόμενης υπουργικής αποφάσεως, με την οποία προβλέπεται ότι στις δομές της ΕΑΕ μπορούν να προσλαμβάνονται ως αναπληρωτές και ωρομίσθιοι, κατατασσόμενοι στους ίδιους πίνακες με τους αιτούντες, και εκπαιδευτικοί με βασικό πτυχίο γενικής (πρωτοβάθμιας) εκπαιδεύσεως και εξειδίκευση στην Ειδική Αγωγή (με διδακτορικό ή μεταπτυχιακό τίτλο ή τίτλο διετούς μετεκπαιδεύσεως ή πενταετή προϋπηρεσία στην ΕΑΕ).
4. Επειδή με το άρθρο 16 παρ. 1 του ν. 3699/2008 για την Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση ατόμων με αναπηρία ή με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες (Α΄ 199), όπως η παράγραφος αυτή αντικαταστάθηκε με το άρθρο 48 παρ. 2 περίπτωση α΄ του ν.4415/2016 (Α΄ 159) ορίζονται τα εξής:
“Η στελέχωση των ΣΜΕΑΕ [Σχολικών Μονάδων ΕΑΕ], των ΤΕ [Τμημάτων Ένταξης], των ΚΕΔΔΥ [Κέντρων Διαφοροδιάγνωσης, Διάγνωσης και Εκπαίδευσης], των προγραμμάτων πρώιμης παρέμβασης, των προγραμμάτων παράλληλης στήριξης και παροχής διδασκαλίας στο σπίτι γίνεται από: α) Εκπαιδευτικούς ΕΑΕ πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης κλάδων ΠΕ61 και ΠΕ71, και β) Εκπαιδευτικούς ΕΑΕ πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, που ανήκουν σε όλους τους προβλεπόμενους από τις ισχύουσες διατάξεις κλάδους γενικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης, με εξειδίκευση στην ΕΑΕ. Η εξειδίκευση στην ΕΑΕ αποδεικνύεται με: αα) Διδακτορικό δίπλωμα στην ΕΑΕ ή στη Σχολική Ψυχολογία, με βασικές σπουδές σε Α.Ε.Ι. της ημεδαπής ή με αναγνωρισμένο ως ισότιμο και αντίστοιχο πτυχίο της αλλοδαπής ή ββ) Μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών στην ΕΑΕ ή στη Σχολική Ψυχολογία, με βασικές σπουδές σε Α.Ε.Ι. της ημεδαπής ή με αναγνωρισμένο ως ισότιμο και αντίστοιχο πτυχίο της αλλοδαπής ή γγ) Πτυχίο διετούς μετεκπαίδευσης στην ΕΑΕ των Διδασκαλείων της ημεδαπής ή αναγνωρισμένο ως ισότιμο και αντίστοιχο πτυχίο της αλλοδαπής, με βασικές σπουδές σε Α.Ε.Ι. της ημεδαπής ή με αναγνωρισμένο ως ισότιμο και αντίστοιχο πτυχίο της αλλοδαπής ή δδ) Πτυχίο Α.Ε.Ι. της ημεδαπής ή αναγνωρισμένο ως ισότιμο και αντίστοιχο πτυχίο της αλλοδαπής με τουλάχιστον πενταετή αποδεδειγμένη προϋπηρεσία στην ΕΑΕ. εε)..... Οι ανωτέρω εκπαιδευτικοί τοποθετούνται στις θέσεις των ΣΜΕΑΕ, των ΤΕ, των προγραμμάτων πρώιμης παρέμβασης, των προγραμμάτων παράλληλης στήριξης και παροχής διδασκαλίας στο σπίτι με μετάθεση ή διορισμό ή απόσπαση ή προσωρινή αναπλήρωση, σύμφωνα με τα ισχύοντα στη γενική εκπαίδευση. Ειδικότερα οι οργανικές θέσεις εκπαιδευτικών Νηπιαγωγών και Δασκάλων των Ειδικών Νηπιαγωγείων, των Ειδικών Δημοτικών Σχολείων, των Τμημάτων Ένταξης πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, των Κέντρων Διαφοροδιάγνωσης, Διάγνωσης και Υποστήριξης (ΚΕ.Δ.Δ.Υ.) και των Εργαστηρίων Ειδικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (Ε.Ε.Ε.Ε.Κ.) πληρούνται από εκπαιδευτικούς των κλάδων ΠΕ61 και ΠΕ71, καθώς και των κλάδων ΠΕ60 και ΠΕ70 που κατέχουν τα προβλεπόμενα στην περίπτωση β ́ προσόντα, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.” Εξ άλλου, με το άρθρο 19 παρ. 1 περ. α΄ και β΄ του ν. 3699/2008, στους κλάδους εκπαιδευτικών ΕΑΕ της προσχολικής και της πρωτοβάθμιας εκπαιδεύσεως που προβλέπονταν από τις διατάξεις των άρθρων 12 και 13 του ν. 1566/1985 (δηλαδή των νηπιαγωγών και δασκάλων της γενικής εκπαιδεύσεως, οι οποίοι, κατά το άρθρο 35 παρ. 1 και 9 του ν. 1566/1985 και ακολούθως κατά το άρθρο 4 του ν. 2817/2000, διέθεταν τα νόμιμα επί πλέον προσόντα, όπως τίτλους μεταπτυχιακών σπουδών ή μετεκπαίδευση ή εμπειρία στην ΕΑΕ) προστέθηκαν οι νέοι κλάδοι ΠΕ61 Νηπιαγωγών ΕΑΕ και ΠΕ71 Δασκάλων ΕΑΕ. Τα τυπικά προσόντα των κλάδων αυτών καθορίσθηκαν με τις διατάξεις του άρθρου 20 παρ. 1 του ν. 3699/2008, σύμφωνα με τις οποίες οι εν λόγω εκπαιδευτικοί πρέπει να διαθέτουν τουλάχιστον πτυχίο παιδαγωγικών Τμημάτων κατευθύνσεως Νηπιαγωγών ή Τμημάτων δημοτικής εκπαιδεύσεως Ειδικής Αγωγής ή άλλων συναφών ειδικών τμημάτων, πέραν δε του τίτλου αυτού μπορεί να διαθέτουν και επί πλέον προσόντα, όπως διδακτορικούς ή μεταπτυχιακούς τίτλους ή τίτλους μετεκπαιδεύσεως στην Ειδική Αγωγή.
Περαιτέρω, με τις διατάξεις του άρθρου 21 παρ. 1-4 του ν. 3699/2008, όπως το άρθρο αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 48 παρ. 3 του ν.
4415/2016, προβλέπεται ότι όλοι οι εκπαιδευτικοί ΕΑΕ του άρθρου 16 παρ.
1 του ν. 3699/2008, όπως ισχύει κατά τα ανωτέρω, μπορούν να καταλαμβάνουν τις αντίστοιχες θέσεις με μετάθεση, διορισμό ή απόσπαση, όσον αφορά δε ειδικώς τον διορισμό, στην παράγραφο 3 του ως άνω άρθρου 21 ορίζεται ότι: “Στις απομένουσες μετά τις μεταθέσεις κενές οργανικές θέσεις διορίζονται οι περιλαμβανόμενοι στους πίνακες διοριστέων του ΑΣΕΠ [Ανωτάτου Συμβουλίου Επιλογής Προσωπικού] εκπαιδευτικοί ΕΑΕ της παραγράφου 1 του άρθρου 16, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.” Τέλος, με το άρθρο 22 του ν. 3699/2008, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 46 παρ. 2 του ν. 4465/2017 (Α΄ 47/4.4.2017), ορίζονται τα εξής: “Αναπληρωτές εκπαιδευτικοί ΕΑΕ. 1. Αν υπάρχουν εκπαιδευτικές ανάγκες που δεν καλύπτονται με μετάθεση, διορισμό, απόσπαση ή συμπλήρωση ωραρίου, προσλαμβάνονται αναπληρωτές ή ωρομίσθιοι εκπαιδευτικοί ΕΑΕ, σύμφωνα με τα ισχύοντα στη γενική εκπαίδευση κατά τα οριζόμενα στην παράγραφο 1 του άρθρου 16. 2. Με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, η οποία εκδίδεται ύστερα από εισήγηση της Διεύθυνσης Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του Υπουργείου, μπορεί να καθορίζονται διαφοροποιήσεις από τα κατά την προηγούμενη παράγραφο ισχύοντα στη γενική εκπαίδευση για την πρόσληψη προσωρινών αναπληρωτών, λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών στην ΕΑΕ. Στις διαφοροποιήσεις περιλαμβάνονται, ιδίως, η κατάρτιση κύριου πίνακα κατάταξης στον οποίο εντάσσονται εκπαιδευτικοί που πληρούν τα προσόντα της παραγράφου 1 του άρθρου
16, και, σε περίπτωση εξάντλησής του, η κατάρτιση επικουρικού πίνακα ..., καθώς και τα κριτήρια κατάταξης στους ανωτέρω πίνακες και η μοριοδότησή τους, με γνώμονα την καλύτερη εξυπηρέτηση των αναγκών της ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης ....”.
5. Επειδή περαιτέρω, με την προσβαλλόμενη υπουργική απόφαση, η οποία βρίσκει έρεισμα στην ανωτέρω εξουσιοδοτική διάταξη του άρθρου 22 παρ. 2 του ν. 3699/2008, ορίζονται τα εξής: Στο άρθρο 2: “Για την κατάταξη των εκπαιδευτικών ΕΑΕ της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης καταρτίζονται Κύριοι και Επικουρικοί πίνακες κατάταξης, στους οποίους εντάσσονται οι εκπαιδευτικοί όλων των προβλεπόμενων από τις ισχύουσες διατάξεις κλάδων, με τα παρακάτω κριτήρια: 1. Κριτήρια ένταξης στους Κύριους πίνακες: α) Διδακτορικό δίπλωμα στην ΕΑΕ ή στη Σχολική Ψυχολογία, με βασικές σπουδές σε Α.Ε.Ι. της ημεδαπής ή με αναγνωρισμένο ως ισότιμο και αντίστοιχο πτυχίο της αλλοδαπής. β) Μεταπτυχιακός τίτλος σπουδών στην ΕΑΕ ή στη Σχολική Ψυχολογία, με βασικές σπουδές σε Α.Ε.Ι. της ημεδαπής ή με αναγνωρισμένο ως ισότιμο και αντίστοιχο της αλλοδαπής. γ) Για τους κλάδους ΠΕ61 και Π71, πτυχίο Παιδαγωγικού Τμήματος Ειδικής Αγωγής ή Τμήματος Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής με κατεύθυνση την εκπαίδευση ατόμων με αναπηρία ή ειδικές ανάγκες. δ) Πτυχίο διετούς μετεκπαίδευσης στην ΕΑΕ των Διδασκαλείων της ημεδαπής ή αναγνωρισμένο ως ισότιμο και αντίστοιχο πτυχίο της αλλοδαπής, με βασικές σπουδές σε Α.Ε.Ι. της ημεδαπής ή με αναγνωρισμένο ως ισότιμο και αντίστοιχο πτυχίο της αλλοδαπής. ε) Πτυχίο
Α.Ε.Ι. της ημεδαπής ή αναγνωρισμένο ως ισότιμο και αντίστοιχο της αλλοδαπής με τουλάχιστον πενταετή αποδεδειγμένη προϋπηρεσία (50 μήνες) στην ΕΑΕ. στ) .....”. Στο άρθρο 3 της ίδιας υπουργικής αποφάσεως ορίζεται: “Η μοριοδότηση των εκπαιδευτικών ΕΑΕ της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης στους Κύριους και Επικουρικούς πίνακες κατάταξης, γίνεται με τα παρακάτω κριτήρια: 1. Κριτήρια κατάταξης και μοριοδότησης στους κύριους πίνακες: Α. Ακαδημαϊκά κριτήρια: α) Διδακτορικό δίπλωμα στην ΕΑΕ ή στη Σχολική Ψυχολογία, έξι (6) μονάδες. β) Μεταπτυχιακός τίτλος σπουδών στην ΕΑΕ ή στη Σχολική Ψυχολογία, τέσσερις (4) μονάδες. γ) Για τους κλάδους ΠΕ61 και ΠΕ71, πτυχίο Παιδαγωγικού Τμήματος Ειδικής Αγωγής ή Τμήματος Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής με κατεύθυνση την εκπαίδευση ατόμων με αναπηρία ή ειδικές ανάγκες, πέντε (5) μονάδες. δ) Τίτλος διετούς μετεκπαίδευσης στην ΕΑΕ στα Διδασκαλεία της ημεδαπής ή ισότιμος της αλλοδαπής, τέσσερις (4) μονάδες. ε)..... Στις περιπτώσεις που υποψήφιος είναι κάτοχος περισσοτέρων του ενός προσόντων των ανωτέρω περιπτώσεων μοριοδοτείται μόνο ο τίτλος που προσδίδει μεγαλύτερη μοριοδότηση. στ) Ειδικά για τους καταταγέντες με πενταετή προϋπηρεσία (50 μήνες) στην ΕΑΕ, χωρίς την κατοχή κάποιου εκ των αναφερομένων στις ανωτέρω περιπτώσεις α έως ε προσόντων, πιστοποιητικό παρακολούθησης σεμιναρίων ετήσιας επιμόρφωσης-εξειδίκευσης στην ΕΑΕ..... αποδεδειγμένης διάρκειας τουλάχιστον τετρακοσίων (400) ωρών, πέντε δέκατα (0,5) της μονάδας.....”. Τέλος, στο άρθρο 4 παρ. 3 της ίδιας υπουργικής αποφάσεως ορίζεται ότι “Οι κλάδοι ΠΕ61 και ΠΕ71 κατατάσσονται στους ίδιους πίνακες με τους κλάδους ΠΕ60 και ΠΕ70 αντιστοίχως.”
6. Επειδή από τις μνημονευθείσες διατάξεις και ιδίως από τις διατάξεις των άρθρων 21 παρ. 3 και 22 παρ. 1 του ν. 3699/2008, όπως ισχύουν, προκύπτει ότι η κάλυψη των κενών οργανικών θέσεων των μονάδων της ΕΑΕ με διορισμούς εκπαιδευτικών, καθώς και η κάλυψη αναγκών των μονάδων αυτών με την πρόσληψη αναπληρωτών και ωρομισθίων εκπαιδευτικών γίνεται κατά τα ισχύοντα στη γενική εκπαίδευση, δηλαδή κατόπιν συμμετοχής των υποψηφίων για διορισμό ή πρόσληψη σε διαγωνισμό του ΑΣΕΠ, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις διατάξεις των άρθρων 1-5 του ν. 3848/2010 για την “Αναβάθμιση του ρόλου του εκπαιδευτικού - καθιέρωση κανόνων αξιολόγησης και αξιοκρατίας στην εκπαίδευση” (Α΄ 71), όπως ισχύουν. Η ρύθμιση αυτή εναρμονίζεται με τα οριζόμενα στη διάταξη του άρθρου 103 παρ. 7 του Συντάγματος, η οποία επιβάλλει, για τη σύσταση των ανωτέρω υπηρεσιακών σχέσεων, τη διεξαγωγή είτε διαγωνισμού είτε διαδικασίας επιλογής σύμφωνα με προκαθορισμένα και αντικειμενικά κριτήρια υπό τον έλεγχο ανεξάρτητης αρχής είτε ειδικής διαδικασίας επιλογής, η οποία περιβάλλεται με αυξημένες εγγυήσεις διαφάνειας και αξιοκρατίας. Εν όψει των ανωτέρω, η μνημονευθείσα διάταξη του άρθρου 22 παρ. 2 του ν. 3699/2008, με την οποία χορηγείται εξουσιοδότηση στον Υπουργό Παιδείας για τον καθορισμό με κανονιστική απόφαση διαφοροποιήσεων από τα ισχύοντα στη γενική εκπαίδευση κατά την πρόσληψη προσωρινών αναπληρωτών “λόγω των ιδιαιτέρων συνθηκών στην ΕΑΕ”, ερμηνευόμενη σύμφωνα με την προαναφερθείσα συνταγματική διάταξη,
έχει την έννοια ότι οι θεσπιζόμενες κανονιστικές ρυθμίσεις δεν μπορούν να ανατρέψουν το κύριο σύστημα προσλήψεων αναπληρωτών και ωρομισθίων εκπαιδευτικών μέσω διαγωνισμού κατά τον ν. 3848/2010, δυνάμενες να έχουν μόνο συμπληρωματικό χαρακτήρα ως προς το σύστημα αυτό. Συνεπώς, η εφαρμογή τους είναι συνταγματικώς επιτρεπτή έως ότου εφαρμοσθεί το εν λόγω σύστημα (βλ. ΣτΕ 1882-3/2017 επταμ.), μετά δε την εφαρμογή του, μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις, κατά τις οποίες η κάλυψη των σχετικών αναγκών δεν είναι δυνατή μέσω του κυρίου συστήματος.
7. Επειδή όπως έχει παγίως κριθεί, οι αρχές της ισότητας και της ίσης προσβάσεως στις δημόσιες θέσεις, τις οποίες καθιερώνει το άρθρο 4 παρ.1 και 4 του Συντάγματος, αποτελούν συνταγματικό κανόνα που επιβάλλει την ομοιόμορφη μεταχείριση των προσώπων που τελούν υπό τις αυτές ή παρόμοιες συνθήκες. Ο κανόνας αυτός δεσμεύει τα συντεταγμένα όργανα της Πολιτείας και ειδικότερα τόσο τον κοινό νομοθέτη, όσο και τη Διοίκηση, όταν θεσπίζει κανονιστικές ρυθμίσεις. Η παραβίαση των συνταγματικών αυτών αρχών ελέγχεται δικαστικώς, ώστε να διασφαλίζεται η πραγμάτωση του κράτους δικαίου και η ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας εκάστου με ίσους όρους. Κατά τον δικαστικό αυτό έλεγχο, που είναι έλεγχος ορίων και όχι της ορθότητας των νομοθετικών επιλογών, αναγνωρίζεται στον νομοθέτη (κοινό ή κανονιστικό) η ευχέρεια να ρυθμίσει με ενιαίο ή με διαφορετικό τρόπο τις ποικίλες προσωπικές ή πραγματικές καταστάσεις και σχέσεις, λαμβάνοντας υπόψη τις υφιστάμενες κοινωνικές, οικονομικές, επαγγελματικές ή άλλες συνθήκες, που συνδέονται με κάθε μία από τις καταστάσεις ή σχέσεις αυτές, με βάση γενικά και αντικειμενικά κριτήρια, που βρίσκονται σε συνάφεια προς το αντικείμενο της ρυθμίσεως. Πρέπει, όμως, η επιλεγόμενη ρύθμιση να κινείται μέσα στα όρια που διαγράφονται από την αρχή της ισότητας, τα οποία αποκλείουν τόσο την έκδηλα άνιση μεταχείριση, με τη μορφή της εισαγωγής καθαρά χαριστικού μέτρου μη συνδεόμενου προς αξιολογικά κριτήρια ή της επιβολής αδικαιολόγητης επιβαρύνσεως, όσο και την αυθαίρετη εξομοίωση διαφορετικών καταστάσεων ή την ενιαία μεταχείριση προσώπων που τελούν υπό διαφορετικές συνθήκες, με βάση όλως τυπικά ή συμπτωματικά ή άσχετα μεταξύ τους κριτήρια. Περαιτέρω, η αρχή της αξιοκρατίας, η οποία απορρέει από το άρθρο 5 παρ. 1 του Συντάγματος, υπαγορεύει η πρόσβαση σε δημόσιες θέσεις και αξιώματα να γίνεται με κριτήρια που συνάπτονται με την προσωπική αξία και ικανότητα των ενδιαφερομένων για την κατάληψή τους (βλ. ΣτΕ 711/2017 Ολομ., 3373/2015 Ολομ., 986/2014 Ολομ., 1205/2015, 2462/2010 επτ. κ.ά.). Εξ άλλου, στην αιτιολογική έκθεση του του ν. 4415/2016, με το άρθρο 48 παρ. 2 περ. α΄ του οποίου θεσπίσθηκε η ισχύουσα διάταξη του άρθρου 16 παρ. 1 του ν. 3699/2008, κατά την οποία οι θέσεις νηπιαγωγών και δασκάλων ΕΑΕ καλύπτονται με μετάθεση, διορισμό, απόσπαση ή προσωρινή αναπλήρωση από εκπαιδευτικούς των κλάδων ΠΕ61 Νηπιαγωγών ΕΑΕ και ΠΕ71 Δασκάλων ΕΑΕ, καθώς και των κλάδων ΠΕ60 Νηπιαγωγών και ΠΕ70 Δασκάλων (γενικής εκπαιδεύσεως), οι οποίοι κατέχουν τα προβλεπόμενα πρόσθετα προσόντα στην Ειδική Αγωγή, αναφέρονται τα εξής: “Στην παράγραφο 2 αποκαθίσταται η αρχή της ισότητας σχετικά με τη στελέχωση των δομών Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης και εξασφαλίζεται ο ενιαίος χαρακτήρας της δημόσιας εκπαίδευσης.
Συγκεκριμένα, η προωθούμενη ρύθμιση επαναπροσδιορίζει την ΕΑΕ ως αναπόσπαστο μέρος του εκπαιδευτικού συστήματος και όχι ως ένα αυτόνομο παράλληλο σύστημα δομών, το οποίο στερείται της απαιτούμενης επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης με τις αντίστοιχες δομές της γενικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης. Τονίζεται ότι το προτεινόμενο σύστημα εξυπηρετεί και προάγει τις αρχές της συνεκπαίδευσης και του σχολείου για όλους, οι οποίες συνιστούν θεμελιώδη χαρακτηριστικά των σύγχρονων εκπαιδευτικών συστημάτων. Ειδικότερα, με την προτεινόμενη ρύθμιση καθορίζονται με σαφήνεια και ομοιομορφία για όλους τους κλάδους πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης οι όροι και οι προϋποθέσεις, βάσει των οποίων αποδεικνύεται η εξειδίκευση στην ΕΑΕ. Επίσης καταργούνται διατάξεις που διαχώριζαν τους εκπαιδευτικούς, με τη δημιουργία διαφορετικών κλάδων..... Περαιτέρω, παρέχεται η δυνατότητα υπηρέτησης σε δομές ΕΑΕ των εκπαιδευτικών των κλάδων ΠΕ60 και ΠΕ70 με εξειδίκευση στην ΕΑΕ σε ισότιμη βάση με τους κλάδους εκπαιδευτικών ΕΑΕ ΠΕ61 και ΠΕ71. Με την προτεινόμενη ρύθμιση κατοχυρώνεται η δυνατότητα των εκπαιδευτικών με αυξημένα τυπικά προσόντα που συνίστανται σε εξειδικευμένες μεταπτυχιακές σπουδές στην ΕΑΕ, πολύχρονη σχετική εμπειρία και εξειδίκευση στην ΕΑΕ να υπηρετούν σε δομές ΕΑΕ, ισότιμα με εκπαιδευτικούς-κατόχους βασικών τίτλων σπουδών ΕΑΕ. Οι εκπαιδευτικοί που ανήκουν στους κλάδους ΠΕ60 και ΠΕ70 και κατέχουν την ανωτέρω εξειδίκευση στην ΕΑΕ, παρότι στελέχωναν εξ αρχής και συνεχίζουν να στελεχώνουν και να στηρίζουν τις δομές ΕΑΕ (οι κλάδοι αυτοί συνιστούν τους αρχαιότερους κλάδους ΕΑΕ) και κατά συνέπεια έχουν συμβάλει ουσιωδώς στην εδραίωση και εξέλιξη της ΕΑΕ στη χώρα μας, έτυχαν τα τελευταία χρόνια άνισης και αδικαιολόγητης μεταχείρισης. Συγκεκριμένα, οι καταργούμενες διατάξεις τους στερούσαν ολικώς τη δυνατότητα υπηρέτησης σε δομές ΕΑΕ. Με την κατάργηση αυτών των διατάξεων αποκαθίσταται η νομιμότητα κατοχής οργανικών θέσεων στην ΕΑΕ των κλάδων ΠΕ60 και ΠΕ70 με εξειδίκευση στην ΕΑΕ και επανέρχεται η κανονικότητα στις υπηρεσιακές μεταβολές οι οποίες εξακολουθούσαν να πραγματοποιούνται παρά την κατάργηση των κλάδων αυτών στις δομές ΕΑΕ.”
8. Επειδή όπως προκύπτει από τα εκτεθέντα ανωτέρω, οι μνημονευθείσες ρυθμίσεις του άρθρου 16 παρ. 1 του ν. 3699/2008 υπαγορεύθηκαν από την εκτίμηση του νομοθέτη, η οποία δεν ελέγχεται δικαστικώς ως προς την ουσιαστική ορθότητά της, ότι ο επιστημονικά ενδεδειγμένος τρόπος οργανώσεως του εκπαιδευτικού συστήματος επιβάλλει οι δομές της Ειδικής Αγωγής να αποτελούν αναπόσπαστο μέρος ενός ολοκληρωμένου και ενιαίου εκπαιδευτικού συστήματος, στο πλαίσιο του οποίου πρέπει να κατοχυρώνεται η δυνατότητα των εκπαιδευτικών με βασικούς τίτλους γενικής εκπαιδεύσεως των κλάδων ΠΕ60 Νηπιαγωγών και ΠΕ70 Δασκάλων, οι οποίοι διαθέτουν αυξημένα ειδικά προσόντα σχετικά με την Ειδική Αγωγή (εξειδικευμένες μεταπτυχιακές σπουδές, μακρόχρονη προϋπηρεσία), να υπηρετούν σε δομές ΕΑΕ ισότιμα με εκπαιδευτικούς-κατόχους βασικών τίτλων σπουδών ΕΑΕ, λαμβανομένου
μάλιστα υπόψη ότι οι εν λόγω εξειδικευμένοι εκπαιδευτικοί (των κλάδων ΠΕ60 και ΠΕ70) στελέχωναν τις δομές της Ειδικής Αγωγής διαχρονικώς και συνέβαλαν ουσιωδώς στην εδραίωση και εξέλιξή της στη χώρα. Περαιτέρω, κατά την επίσης ανέλεγκτη ουσιαστική εκτίμηση του νομοθέτη, τα απαιτούμενα αυξημένα επιστημονικά ή επαγγελματικά προσόντα Ειδικής Αγωγής, τα οποία πρέπει να διαθέτουν οι εκπαιδευτικοί με βασικό τίτλο γενικής εκπαιδεύσεως, τους παρέχουν τη δυνατότητα να ανταποκρίνονται επαρκώς στις ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες των μαθητών, τα προσόντα δε αυτά, έχοντας χαρακτήρα ακαδημαϊκό και επαγγελματικό (διδακτορικοί, μεταπτυχιακοί τίτλοι, τίτλοι ειδικής μετεκπαιδεύσεως, ειδική εμπειρία στην ΕΑΕ), συνιστούν γενικά και αντικειμενικά κριτήρια, τα οποία τελούν σε συνάφεια προς το αντικείμενο των σχετικών ρυθμίσεων. Περαιτέρω, ο νομοθέτης είναι ελεύθερος να καθορίζει το ειδικότερο ουσιαστικό περιεχόμενο των ανωτέρω κριτηρίων, έχοντας την ευχέρεια, εφόσον κατά την κρίση του εξυπηρετείται το δημόσιο συμφέρον, ακόμη και να μεταβάλλει τους προϊσχύοντες κανόνες δικαίου, αδιαφόρως αν θίγονται δικαιώματα, συμφέροντα ή προσδοκίες στηριζόμενα σε αυτούς, αρκεί η επιχειρούμενη ρύθμιση να χωρεί κατά τρόπο απρόσωπο και αντικειμενικό (βλ. ΣτΕ 2151/2015 Ολομ., 373/2013, 660/2011, 1433-4/2005). Εν όψει των ανωτέρω, οι μνημονευμένες ρυθμίσεις του άρθρου 16 παρ. 1 του ν. 3699/2008, στις οποίες ευρίσκουν έρεισμα οι αντίστοιχες ρυθμίσεις των άρθρων 2 και 4 παρ. 3 της προσβαλλόμενης υπουργικής αποφάσεως, με τις οποίες εξομοιώνονται οι εκπαιδευτικοί με βασικό τίτλο σπουδών Ειδικής Αγωγής των κλάδων ΠΕ61και ΠΕ71 με τους εκπαιδευτικούς των κλάδων ΠΕ60 και ΠΕ70 οι οποίοι διαθέτουν εξειδίκευση στην ΕΑΕ κατά τα προεκτεθέντα, δεν παραβιάζουν τις αρχές της ισότητας και της αξιοκρατίας ούτε άλλες διατάξεις ή αρχές αυξημένης τυπικής ισχύος, τα δε περί του αντιθέτου προβαλλόμενα με σχετικούς λόγους ακυρώσεως είναι απορριπτέα, στο σύνολό τους, ως αβάσιμα. Κατά το μέρος, άλλωστε, που οι αιτούντες αμφισβητούν ευθέως την ουσιαστική ορθότητα των ανωτέρω εκτιμήσεων και επιλογών του νομοθέτη, οι λόγοι αυτοί είναι απορριπτέοι ως απαράδεκτοι.
9. Επειδή με την εξουσιοδοτική διάταξη του άρθρου 22 παρ. 2 του ν. 3699/2008 παρεσχέθη στον Υπουργό Παιδείας η ευχέρεια να καθορίσει τα ειδικότερα κριτήρια κατατάξεως των υποψηφίων αναπληρωτών και ωρομισθίων εκπαιδευτικών Ειδικής Αγωγής στους οικείους πίνακες, καθώς και τη μοριοδότησή τους, “με γνώμονα την καλύτερη εξυπηρέτηση των αναγκών της ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης”. Με τα δεδομένα αυτά, εν όψει και όσων εκτέθηκαν στην προηγούμενη σκέψη, η μοριοδότηση με 6 μόρια των υποψηφίων που είναι κάτοχοι διδακτορικού τίτλου, έναντι 5 μορίων για τους κατόχους (μόνο) βασικού πτυχίου ΕΑΕ, αποτελεί ρύθμιση η οποία λαμβάνει υπόψη τόσο τη διαφορετική διαβάθμιση των αντίστοιχων ακαδημαϊκών προσόντων, όσο και τον εξειδικευμένο χαρακτήρα της προπτυχιακής εκπαιδεύσεως των εκπαιδευτικών με βασικό τίτλο Ειδικής Αγωγής, όπως προκύπτει από το ότι οι εκπαιδευτικοί γενικής εκπαιδεύσεως που είναι κάτοχοι απλού μεταπτυχιακού τίτλου (όχι διδακτορικού) ή τίτλου διετούς μετεκπαιδεύσεως μοριοδοτούνται με λιγότερα μόρια (4), έναντι των κατόχων βασικού πτυχίου ΕΑΕ (5 μόρια).
Επομένως, η κανονιστική αυτή ρύθμιση κινείται εντός των ορίων της προαναφερθείσας εξουσιοδοτήσεως, ο δε λόγος ακυρώσεως με τον οποίο προβάλλεται ότι δεν στηρίζεται σε συγκεκριμένο αξιολογικό, επιστημονικό και εκπαιδευτικό κριτήριο και έρχεται σε αντίθεση με τις ανάγκες της ειδικής αγωγής, οι οποίες επιβάλλουν την πρόσληψη του κατ' εξοχήν ειδικώς καταρτισθέντος προσωπικού, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος. Κατά το μέρος δε με το οποίο ο ίδιος λόγος πλήττει ευθέως την ακυρωτικώς ανέλεγκτη κρίση του κανονιστικού νομοθέτη ως προς την καλύτερη δυνατή εξυπηρέτηση των αναγκών της ειδικής αγωγής είναι απορριπτέος ως απαράδεκτος. Τέλος, ο ισχυρισμός των αιτούντων κατά τον οποίο τα κριτήρια των διδακτορικών και των μεταπτυχιακών τίτλων στην ΕΑΕ είναι “ασαφή και αόριστα”, διότι δεν εξειδικεύονται επαρκώς ως προς τη συνάφειά τους με την ΕΑΕ, είναι απορριπτέος, προεχόντως, ως αλυσιτελώς προβαλλόμενος, καθόσον για το ζήτημα αυτό προνοεί ειδικώς το άρθρο 28 παρ. 11 του ν. 4186/2013 (Α’193), όπως έχει αντικατασταθεί με το άρθρο 50 του ν. 4386/2016 (Α΄83), ορίζοντας ρητώς ότι στο Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής συστήνεται επιστημονική επιτροπή, η οποία θα ορίζει τα κριτήρια και θα εξετάζει τις συνάφειες των μεταπτυχιακών- διδακτορικών τίτλων στην ΕΑΕ και τη Σχολική Ψυχολογία των εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαιδεύσεως.
10. Επειδή κατόπιν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί στο σύνολό της.
Δ ι ά τ α ύ τ α Απορρίπτει την αίτηση.
Διατάσσει την κατάπτωση του παραβόλου.
Επιβάλλει συμμέτρως στους αιτούντες τη δικαστική δαπάνη του Δημοσίου, η οποία ανέρχεται σε τετρακόσια εξήντα (460) ευρώ.
Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 20 Μαρτίου 2018
Η Προεδρεύουσα Αντιπρόεδρος κ. ….. Η Γραμματέας του Γ΄ Τμήματος κ. ………
και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 7ης Ιουνίου του ίδιου έτους.
Η Προεδρεύουσα Αντιπρόεδρος Ο Γραμματέας
Πρόεδρος: κ. ... ……….
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου