Ορισμός του επαγγέλματος του Κοινωνικού Λειτουργού από τη Διεθνή Ομοσπονδία των Κοινωνικών Λειτουργών (International Federation of Social Workers) και από τη Διεθνή Ένωση των Σχολών Κοινωνικής Εργασίας (International Association of Schools of Social Work)

Ορισμός του επαγγέλματος του Κοινωνικού Λειτουργού

Ο ακόλουθος ορισμός υιοθετήθηκε από τη Διεθνή Ομοσπονδία των Κοινωνικών Λειτουργών (International Federation of Social Workers) και από τη Διεθνή Ένωση των Σχολών Κοινωνικής Εργασίας (International Association of Schools of Social Work), τον Ιούλιο του 2001 (http://www.ifsw.org/p38000208.html).

Το επάγγελμα του κοινωνικού λειτουργού προάγει την κοινωνική αλλαγή, την επίλυση προβλημάτων στις σχέσεις των ανθρώπων και την ενδυνάμωση και ενίσχυσή τους με στόχο την επαύξηση της ευημερίας τους. Η κοινωνική εργασία χρησιμοποιεί θεωρίες της συμπεριφοράς του ανθρώπου και των κοινωνικών συστημάτων για να παρέμβει στα σημεία εκείνα όπου τα άτομα αλληλεπιδρούν με το περιβάλλον τους. Οι αρχές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της κοινωνικής δικαιοσύνης είναι θεμελιώδεις για την κοινωνική εργασία.

Σχολιασμός του ορισμού

Η κοινωνική εργασία στις διάφορες μορφές της εστιάζει στις πολλαπλές και περίπλοκες αλληλεπιδράσεις ανάμεσα στα άτομα και στο εκάστοτε περιβάλλον τους. Η αποστολή της είναι να δώσει τη δυνατότητα σε όλους τους ανθρώπους να αναπτύξουν πλήρως το δυναμικό τους, να εμπλουτίσουν τη ζωή τους και να αποτρέψουν την εμφάνιση δυσλειτουργικότητας. Το επάγγελμα του κοινωνικού λειτουργού εστιάζει στην επίλυση προβλημάτων και στην αλλαγή. Με αυτή την έννοια, οι κοινωνικοί λειτουργοί είναι παράγοντες που επιφέρουν την αλλαγή στην κοινωνία και στη ζωή των ατόμων, των οικογενειών και των κοινοτήτων με τις οποίες εργάζονται. Η κοινωνική εργασία είναι ένα αλληλοσχετιζόμενο σύστημα αξιών, θεωρίας και πρακτικής.
 
Οι αξίες
 
Η κοινωνική εργασία αναπτύχθηκε μέσα από ανθρωπιστικά και δημοκρατικά ιδεώδη, οπότε οι αξίες της βασίζονται στο σεβασμό της ισότητας, της αξίας και της αξιοπρέπειας όλων των ανθρώπων. Από της αρχές της εκατονταετούς ύπαρξής της, η πρακτική της κοινωνικής εργασίας εστίαζε στην κάλυψη των αναγκών των ατόμων και στην ανάπτυξη του δυναμικού τους. Τόσο τα ανθρώπινα δικαιώματα, όσο και η κοινωνική δικαιοσύνη αποτελούν τη βάση και το εφαλτήριο δράσης της κοινωνικής εργασίας. Σε αλληλεγγύη με τους μη προνομιούχους, το επάγγελμα αγωνίζεται για τη μείωση της φτώχειας και την ενίσχυση των ευάλωτων και καταπιεσμένων με στόχο την κοινωνική τους ενσωμάτωση. Οι αξίες της κοινωνικής εργασίας ενσωματώνονται στους εθνικούς και διεθνείς κώδικες δεοντολογίας του επαγγέλματος.
 
Η Θεωρία
 
Η κοινωνική εργασία βασίζει τη μεθοδολογία της σε ένα συνεκτικό γνωστικό πλαίσιο το οποίο πηγάζει από την έρευνα, την αξιολόγηση της πρακτικής και την κατά περίπτωση γνώση που καθορίζεται από το εκάστοτε πλαίσιο αναφοράς της. Επιπλέον, αναγνωρίζει την πολυπλοκότητα των αλληλεπιδράσεων ανάμεσα στα άτομα και στο περιβάλλον τους, αλλά και την ικανότητα των ατόμων τόσο στο να επηρρεάζονται, όσο και να τροποποιούν τις πολλαπλές επιρροές που υφίστανται, συμπεριλαμβανομένων των βιο-ψυχοκοινωνικών παραγόντων. Το επάγγελμα του κοινωνικού λειτουργού χρησιμοποιεί θεωρίες της ανάπτυξης του ανθρώπου, της συμπεριφοράς του και των κοινωνικών συστημάτων για να κάνει διαγνωστική εκτίμηση των πολύπλοκων καταστάσεων και να διευκολύνει ατομικές, οργανωσιακές, κοινωνικές και πολιτισμικές αλλαγές.
 
Η Πρακτική
 
Η κοινωνική εργασία εστιάζει στην ύπαρξη εμποδίων, ανισοτήτων και αδικιών που υφίστανται στην κοινωνία. Ασχολείται με τις προκύπτουσες κρίσεις και τις επέιγουσες καταστάσεις, καθώς και με τα καθημερινά ατομικά και κοινωνικά προβλήματα. Η κοινωνική εργασία χρησιμοποιεί ένα εύρος δεξιοτήτων, τεχνικών και δραστηριοτήτων οι οποίες συμπλέουν με την ολιστική της εστίαση στα άτομα και ταυτόχρονα στο περιβάλλον τους. Το εύρος των παρεμβάσεων της κοινωνικής εργασίας είναι από ψυχοκοινωνικές παρεμβάσεις στο ίδιο το άτομο, έως εμπλοκή στην κοινωνική πολιτική, τον κοινωνικό σχεδιασμό και την κοινοτική ανάπτυξη. Στις παρεμβάσεις της περιλαμβάνονται η συμβουλευτική, η κλινική κοινωνική εργασία, η εργασία με ομάδες, η κοινωνική-παιδαγωγική εργασία, η θεραπεία οικογένειας και η προσπάθεια να βοηθηθούν τα άτομα να αποκτήσουν υπηρεσίες και πηγές στην κοινότητα. Οι παρεμβάσεις επίσης περιλαμβάνουν διοίκηση των οργανώσεων, κοινοτική οργάνωση και εμπλοκή σε κοινωνική και πολιτική δράση εστιαζόμενη στην κοινωνική πολιτική και την οικονομική ανάπτυξη. Παρότι ο ολιστικός χαρακτήρας τη δράσης της κοινωνικής εργασίας έχει παγκόσμιο χαρακτήρα, οι προτεραιότητες της πρακτικής της ποικίλουν ανάλογα με τη χώρα και το χρόνο εφαρμογής τους, καθόσον σχετίζονται με τις εκάστοτε πολιτισμικές, ιστορικές και κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες.

Μετάφραση: Καρπέτης, Γ. (Απρίλιος, 2010)

Ενημέρωση : Αναστάσιος Χανδρινός