ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ ΣΥΖΗΤΗΣΕΩΝ ΣΤΗ ΔΙΑΡΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΜΟΡΦΩΤΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής κος Κ. Γιαβρόγλου έδωσε στη δημοσιότητα το ακόλουθο κείμενο:

ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ ΣΥΖΗΤΗΣΕΩΝ ΣΤΗ ΔΙΑΡΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΜΟΡΦΩΤΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ

Στις συνεδριάσεις της Διαρκούς Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων στο πλαίσιο του Εθνικού και Κοινωνικού Διαλόγου για την Παιδεία, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν από τις 9/2 έως τις 17/3/2016, προσήλθαν οι ΔΟΕ, ΟΛΜΕ, ΟΙΕΛΕ, ΕΛΜΕ Προτύπων & Πειραματικών Σχολείων, η Πανελλήνια Ένωση Σχολικών Συμβούλων, η Ανώτατη Συνομοσπονδία Γονέων Μαθητών Ελλάδας, ΠΟΣΔΕΠ, ΟΣΕΠ-ΤΕΙ, η Ένωση Ελλήνων Ερευνητών, το Προεδρείο της Συνόδου των Πρυτάνεων, το Προεδρείο των Προέδρων των ΤΕΙ, οι πρόεδροι Ερευνητικών Κέντρων, οι Μορφωτικοί Ακόλουθοι των χωρών της Ευρωζώνης και η πρώην Υπουργός Παιδείας κ. Μαριέττα Γιαννάκου. Υπομνήματα απέστειλαν οι πρώην Υπουργοί Παιδείας κ. Άννα Διαμαντοπούλου, κ. Γεράσιμος Αρσένης και ο κ. Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος.

Α. Οι παρακάτω προτάσεις διατυπώθηκαν από όλους τους εκπροσώπους των φορέων και από μέλη της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων:
1.    Να συζητηθούν συστηματικά τα σοβαρά προβλήματα της Εκπαίδευσης με τους φορείς αλλά και με τους εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων.
2.    Να αναγνωρισθούν ως καλές πρακτικές οι αξιόλογες πρωτοβουλίες δασκάλων και καθηγητών, οι οποίοι παρά τις αντιξοότητες που δημιουργεί η οικονομική και ανθρωπιστική κρίση τα τελευταία χρόνια, υπερβαίνουν τις δυσκολίες και φροντίζουν να παρέχουν στους μαθητές την καλύτερη δυνατή εκπαίδευση.
3.    Να αξιοποιηθεί δημιουργικά η εμπειρία των διαλόγων που είχαν διεξαχθεί τα προηγούμενα χρόνια.
4.    Να αξιοποιηθεί δημιουργικά η εμπειρία των Ευρωπαϊκών χωρών.
5.    Να σχεδιαστεί ένα πλαίσιο μακροπρόθεσμων στοχεύσεων που θα αφορά όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης η υλοποίηση των οποίων θα υπερβαίνει τη θητεία μίας κυβέρνησης.
6.    Να επιτευχθούν ευρείες συναινέσεις ανάμεσα στα πολιτικά κόμματα για το περιεχόμενο των ρυθμίσεων και τη διαδικασία εφαρμογής τους.

Β. Βασικό κριτήριο στον σχεδιασμό των εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων θα πρέπει να είναι το τι είδους πολίτες θέλουμε να έχουμε. Η εκπαίδευση θα πρέπει να στοχεύει στη διαμόρφωση μορφωμένων νέων με δημοκρατικό ήθος και κριτική σκέψη. Ο στόχος αυτός μπορεί να υλοποιηθεί
1.    Με τη γενίκευση του ολοήμερου σχολείου.
2.    Με την ενίσχυση της αυτονομίας των σχολικών μονάδων.
3.    Με τη ριζική αναμόρφωση της ύλης στα σχολικά βιβλία, την ανανέωση αρκετών βιβλίων με βάση τις σύγχρονες παιδαγωγικές μεθόδους, τη μείωση της ύλης και την ταύτιση της διδακτέας με την εξεταστέα ύλη.
4.    Με την κατάρτιση των (τωρινών αλλά και όσων ενδιαφέρονται) στελεχών της εκπαίδευσης σε θέματα διοίκησης.
5.    Με την ενθάρρυνση της αυτενέργειας από εκπαιδευτικούς και μαθητές.
6.    Με την καλλιέργεια της δημιουργικότητας στο σχολείο και δεξιοτήτων που συμβάλλουν στην πολύπλευρη ανάπτυξη των προσωπικοτήτων των μαθητών.
7.    Με την σταδιακή και γενναία αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης της εκπαίδευσης η οποία για πολλές δεκαετίες παραμένει ο «φτωχός συγγενής» του προϋπολογισμού.
8.    Με την δημόσια καταγραφή των προβλημάτων της μειονοτικής εκπαίδευσης και των τρόπων αντιμετώπισης τους.
9.    Με την διαμόρφωση ενός ολοκληρωμένου σχεδίου ώστε η λειτουργία των σχολείων να μην εξαρτάται από έναν τόσο μεγάλο αριθμό αναπληρωτών εκπαιδευτικών. Η κατάσταση αυτή δεν μπορεί να συνεχιστεί. Επιβάλλεται ο διορισμός νέων εκπαιδευτικών μετά και από την εκπόνηση μιας μελέτης που θα δημοσιοποιήσει τις ανάγκες. 
10.    Με την ενίσχυση του ρόλου των Συλλόγων Διδασκόντων ή και των Σχολικών Συμβουλίων στη διοίκηση των σχολικών μονάδων.
11.    Με την καθιέρωση του πιστοποιητικού διδακτικής επάρκειας στα Πανεπιστήμια που θα μπορούν να λαμβάνουν όσοι θέλουν να γίνουν εκπαιδευτικοί αφού ολοκληρώσουν το πτυχίο τους.
12.    Με την ουσιαστική μετεκπαίδευση των εκπαιδευτικών μέσα από σοβαρά προγράμματα επιμόρφωσης.
13.    Με την (αυτό)αξιολόγηση της σχολικής μονάδας. Η αποτίμηση του έργου και της συνολικής λειτουργίας πρέπει να στοχεύει στην βελτίωση της διδακτικής πρακτικής και να μην έχει τιμωρητικό χαρακτήρα.
14.    Με τη ριζική αναβάθμιση της Τεχνικής Εκπαίδευσης, τον επαναπροσδιορισμό των στόχων της, την ανανέωση των προγραμμάτων σπουδών και την ευρεία συζήτηση της σημασίας της ώστε να πάψει η κοινωνία να υποτιμά την τεχνική εκπαίδευση.
15.    Με την ενίσχυση της Ειδικής Αγωγής με στόχο την άμβλυνση των κοινωνικών ανισοτήτων, την απόκτηση γνώσεων και την ανάπτυξη και καλλιέργεια κοινωνικών δεξιοτήτων. Ενίσχυση του εκπαιδευτικού ως προς την συμπερίληψη μαθητών με αναπηρία και ειδικές παιδαγωγικές ανάγκες. Έχει μεγάλη σημασία η κοινωνία να αγκαλιάσει την εκπαίδευση των παιδιών με ειδικές ανάγκες.
16.    Με την αναβάθμιση του Λυκείου, την λειτουργία του ως μιας αυτοτελούς βαθμίδας του εκπαιδευτικού συστήματος και όχι ως προθαλάμου ενός εξεταστικού κέντρου για την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Το Λύκειο πρέπει να ανακτήσει τον παιδευτικό του ρόλο, τον οποίο έχει απωλέσει τα τελευταία χρόνια.
17.    Με τη διαμόρφωση μιας πολιτικής που σταδιακά θα περιορίζει τον ρόλο της παραπαιδείας που λειτουργεί απαξιωτικά ως προς το σύνολο του εκπαιδευτικού μας συστήματος  και ιδίως στο Λύκειο. Αυτό πρέπει να γίνει χωρίς αφορισμούς, αναγνωρίζοντας τον ιδιόμορφο εκπαιδευτικό ρόλο των φροντιστηρίων στο παρελθόν αλλά και πείθοντας την κοινωνία να αλλάξει νοοτροπία, να εμπιστευτεί το σχολείο και τους λειτουργούς του.
18.    Με την διαμόρφωση ενός νέου τρόπου εισαγωγής στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα με διαδικασίες που δεν θα εξαρτώνται αποκλειστικά από την απομνημόνευση και θα εγγυώνται ότι οι μαθητές θα σπουδάζουν τα γνωστικά αντικείμενα που τους ενδιαφέρουν.
19.    Με την πλήρη αναβάθμιση σε όλες τις βαθμίδες:
i.    Της διδασκαλίας των ξένων γλωσσών,
ii.    Tης καλλιτεχνικής παιδείας
iii.    Της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης
iv.    Tης δημιουργικής χρήσης των νέων τεχνολογιών.
v.    Των αθλητικών δραστηριοτήτων σε συνδυασμό με βασικές αρχές διατροφής
20.    Με τη διαμόρφωση ενιαίου χώρου εκπαίδευσης και έρευνας, επαναπροσδιορίζοντας τις σχέσεις των Πανεπιστημίων, των ΤΕΙ και των Ερευνητικών Κέντρων. Η ουσιαστική αναβάθμιση των μεταπτυχιακών σπουδών θα αποτελέσει ένα αποφασιστικό βήμα σε αυτήν την κατεύθυνση. Να προχωρήσει ο διάλογος για να προσδιοριστούν συγκεκριμένα κριτήρια ώστε να αξιολογηθεί και να εξορθολογιστεί ο χάρτης των Ιδρυμάτων.
21.    Με τη διαμόρφωση συγκεκριμένων ρυθμίσεων που θα «ανοίξουν» τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα και τα Ερευνητικά Κέντρα σε νέους επιστήμονες.
22.    Με την αλλαγή του καθεστώτος της τύποις αυτοτέλειας, καθώς υπάρχουν μια σειρά από διαδικασίες που εμποδίζουν μια αποτελεσματική και αποδοτική οικονομική διαχείριση των πόρων των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων και Ερευνητικών Κέντρων.
23.    Με την ενίσχυση όλων εκείνων των δομών και δεικτών που θα μπορούν να παρακολουθούν την πορεία των μεταρρυθμίσεων σε όλες τις βαθμίδες και θα επισημαίνουν έγκαιρα τις δυσλειτουργίες.
24.    Με τη στήριξη του θεσμού των πειραματικών σχολείων και την επέκταση του θεσμού ειδικά σε φτωχότερες περιοχές αλλά και στην τεχνική εκπαίδευση.
25.    Σημαντικό ρόλο για την αναβάθμιση της εκπαίδευσης κάθε βαθμίδας είναι η ενίσχυση και λειτουργία των βιβλιοθηκών.