Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΚΕ.Δ.Δ.Υ. ΖΑΚΥΝΘΟΥ ΣΕ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΚΕ.Δ.Δ.Υ.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΚΕΔΔΥ ΖΑΚΥΝΘΟΥ ΣΕ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ

Το παρόν κείμενο συντάχθηκε ως απάντηση σε προηγούμενα δημοσιεύματα αναφορικά με τη λειτουργία της υπηρεσίας του ΚΕ.Δ.Δ.Υ. Ζακύνθου. Κρίθηκε επιτακτική η ανάγκη απάντησης, καθώς δημοσιεύτηκαν προς το ευρύτερο κοινό αβάσιμες πληροφορίες και καταγγελίες που ακυρώνουν και αμαυρώνουν το έργο της συγκεκριμένης δημόσιας υπηρεσίας, πλήττουν την αξιοπιστία της και προκαλούν επιπρόσθετη ανασφάλεια και αγωνία σε εκατοντάδες γονείς παιδιών που αντιμετωπίζουν δυσκολίες μάθησης. Πρόκειται για προπαγανδιστικά δημοσιεύματα, ιδιαίτερα επικίνδυνα, που δυστυχώς δεν στοχεύουν ούτε στον προβληματισμό των αναγνωστών της εφημερίδας ούτε στην εξεύρεση λύσεων. Αντίθετα, στρέφουν τους άμεσα ενδιαφερόμενους σε ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα.          

Σε συνέχεια της απάντησής μας στα  δημοσιεύματα επισημαίνουμε τα παρακάτω:  

1. Είναι γεγονός ότι ως υπηρεσία αντιμετωπίζουμε προβλήματα όμοια με όλων των ΚΕΔΔΥ της Ελλάδας. Αν και ο  νόμος ορίζει ότι «τα ΚΕΔΔΥ υποχρεούνται να γνωματεύουν εντός αποκλειστικής προθεσμίας σαράντα πέντε (45) ημερών από την υποβολή της σχετικής αίτησης, εκτός και εάν για αντικειμενικούς λόγους υπάρχει ανάγκη παράτασης της ανωτέρω προθεσμίας», συμφωνούμε ότι κάτι τέτοιο δε γίνεται. Ταυτιζόμαστε με τις ανησυχίες των γονέων και  συμφωνούμε ότι δημιουργούνται μεγάλες λίστες αναμονής,  εξαιτίας των παρακάτω αντικειμενικών λόγων: 

(α) έλλειψη μόνιμου προσωπικού, (β)  καθυστερημένη στελέχωση της υπηρεσίας με  το απαραίτητο προσωπικό, προς σύσταση της διεπιστημονικής μονάδας για έκδοση γνωματεύσεων, (γ) πρόσληψη του προσωπικού με το καθεστώς των αναπληρωτών (ανεξάρτητα της ημερομηνίας πρόσληψης, απολύονται στις 30/6), (δ) συνεχή αύξηση αιτημάτων γονέων για «άμεση παραπομπή και αξιολόγηση» μαθητών.

 Όσον αφορά στη σημερινή κατάσταση της υπηρεσίας, ενημερώνουμε ότι κατόπιν αιτημάτων στις αρμόδιες τοπικές και μη αρχές και με την αμέριστη σύμπραξή τους, από τις 15/12/2015, στο ΚΕ.Δ.Δ.Υ. Ζακύνθου λειτουργεί η διεπιστημονική ομάδα, πλήρως στελεχωμένη με εξειδικευμένο και κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό, προσληφθέν σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από το νόμο κριτήρια. Επιπρόσθετα, για την κάλυψη της υπηρεσίας με ειδικότητες παιδοψυχίατρου, λογοθεραπευτή και εργοθεραπευτή, όταν είναι αναγκαίο, υπάρχει συνεργασία με το Ιατροπαιδαγωγικό Κέντρο Ζακύνθου.   

2. Ως «βασική αιτία σύγχυσης και απόγνωσης των  γονέων» δημοσιεύτηκε το γεγονός «πως η διάγνωση των ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών αναφέρεται ως ένδειξη “σε δυσκολίες όπως περιγράφονται παρακάτω” με αποτέλεσμα να μη γνωρίζουν τι πρόβλημα αντιμετωπίζει το παιδί τους ώστε να γίνει η ανάλογη αντιμετώπιση». Το  ΚΕ.Δ.Δ.Υ. Ζακύνθου «διαφοροδιαγιγνώσκει» και «διαγιγνώσκει» τις δυσκολίες των μαθητών και δίνει την κατάλληλη διάγνωση. Το γεγονός ότι ένας γονιός απευθύνεται στην υπηρεσία για αξιολόγηση του παιδιού του, δε σημαίνει πάντα ότι ο μαθητής χρήζει Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης. Αυτή απαιτείται, πάντα σύμφωνα με το Ν. 3699/2008, όταν είναι χαρισματικός ή αντιμετωπίζει σοβαρές δυσκολίες μάθησης και προσαρμογής, εξαιτίας α) νοητικής αναπηρίας, β) αισθητηριακής αναπηρίας όρασης ή ακοής, γ) χρόνιων μη ιάσιμων νοσημάτων, δ) διαταραχών ομιλίας−λόγου, ε) σύνδρομου ελλειμματικής προσοχής με ή χωρίς υπερκινητικότητα, στ) διάχυτων αναπτυξιακών διαταραχών (φάσμα αυτισμού), ζ) ψυχικών διαταραχών πολλαπλών αναπηριών,  η) Ειδικών Μαθησιακών Δυσκολιών (Δυσαναγνωσία, Δυσορθογραφία, Δυσαριθμησία, Δυσγραφία, Δυσλεξία) και θ) σύνθετων γνωστικών, κοινωνικών και συναισθηματικών δυσκολιών. Πολύ συχνά, όμως, η χαμηλή επίδοση μπορεί να οφείλεται σε  παράγοντες όπως: α) η έλλειψη κινήτρων, β) τα συσσωρευμένα μαθησιακά κενά, γ) οι οικογενειακές δυσκολίες, δ) πολιτισμικοί ή γλωσσικοί παράγοντες, ε) καταστάσεις άγχους, στ) προσωρινές συναισθηματικές δυσκολίες, ζ) ακατάλληλη διδασκαλία, η) ήπιες δυσκολίες προσαρμογής κ.ά. Στις παραπάνω περιπτώσεις, παρότι οι μαθητές δεν εμπίπτουν σε μια συγκεκριμένη «κατηγοριοποίηση» και δε θεωρούνται ως άτομα που χρήζουν ειδικής εκπαίδευσης, αντιμετωπίζουν δυσκολίες, οι οποίες, φυσικά και περιγράφονται και αναλύονται στη γνωμάτευση, που δίνεται. Σε αυτούς τους μαθητές  παρέχεται πρόγραμμα παρέμβασης (ενσωματωμένο ή όχι στη γνωμάτευση), σύμφωνα με τις ανάγκες τους. Το πρόγραμμα μπορεί να εφαρμοστεί από το σχολείο και την οικογένεια, με στόχο την άμβλυνση-αντιμετώπιση των δυσκολιών τους. Παρέχονται, επίσης, οδηγίες για το κατάλληλο εκπαιδευτικό πλαίσιο και προτείνεται επαναξιολόγηση τους σε οριζόμενο από την υπηρεσία χρονικό διάστημα, προκειμένου να διαπιστωθούν τα αποτελέσματα της προτεινόμενης παρέμβασης. Ως εκ τούτου, και στις περιπτώσεις παιδιών με «δυσκολίες όπως περιγράφονται παρακάτω» οι γονείς και οι δάσκαλοι γνωρίζουν τις δυσκολίες και  τους τρόπους αντιμετώπισής τους. Επιπρόσθετα, η υπηρεσία βρίσκεται σε συνεχή, ανοιχτή συνεργασία  με τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς των μαθητών,  για την επίτευξη των επιδιωκόμενων στόχων.

Συνεχίζοντας, τονίζουμε ότι σε καμιά περίπτωση οι προσφερόμενες υπηρεσίες του ΚΕ.Δ.Δ.Υ. Ζακύνθου δεν αποβλέπουν στην «ετικετοποίηση» και μάλιστα όταν δεν καλύπτονται πλήρως τα κριτήρια για μια «ταμπέλα». Πεποίθηση και στόχος της διεπιστημονικής ομάδας είναι η «αξιολόγηση για τη μάθηση» (και όχι η «αξιολόγηση της μάθησης»), με στόχο την «έγκαιρη και έγκυρη παρέμβαση» καθώς και την παροχή κατάλληλων εκπαιδευτικών προτάσεων και λύσεων σε εκπαιδευτικούς και γονείς. Συγχρόνως, αξίζει να τονισθεί ότι πάντα ερευνάται και λαμβάνεται υπόψη το οικογενειακό, εκπαιδευτικό και κοινωνικό πλαίσιο, εντός του οποίου εκδηλώνονται οι δυσκολίες των μαθητών, οι οποίες ποτέ δεν αντιμετωπίζονται ως προϊόν ατομικής παθολογίας - πρόβλημα και υπόθεση προσωπικού ελλείμματος. Το ΚΕ.Δ.Δ.Υ. Ζακύνθου, στοχεύοντας στη  μείωση των ανισοτήτων και στην αντιμετώπιση της περιθωριοποίησης, αναγνωρίζει την αξία του κάθε μαθητή, αξιοποιεί τις διαφορετικές ικανότητές του και τον στηρίζει για  να πετύχει το μέγιστο των δυνατοτήτων του, πέρα από ταμπέλες και στερεότυπα. Στα πλαίσια της συμπεριληπτικής εκπαίδευσης και του «Σχολείου για Όλους»  επιδιώκει τη συνεργασία και τη συνεισφορά ΟΛΩΝ στην πρόοδο του συνόλου.  Η  υιοθέτηση τέτοιων στόχων  και  η αποδεδειγμένη συνεισφορά στην εφαρμογή τους, σε καμιά περίπτωση δε συνάδει με  «υιοθέτηση ιατροπαιδαγωγικού χαρακτήρα» αντιμετώπισης των δυσκολιών των παιδιών.

3. Τα δημοσιεύματα  αναφέρονται στην «απαξιωμένη δομή» της λειτουργίας του ΚΕ.Δ.Δ.Υ. Ζακύνθου, εξαιτίας της «έλλειψης έγκυρων σταθμισμένων διαγνωστικών τεστ». Απαντάμε, ότι η υπηρεσία διαθέτει έγκυρα και σταθμισμένα διαγνωστικά τεστ, η χρήση των οποίων γίνεται σε συνδυασμό με τη χρήση άτυπων εργαλείων, σύμφωνα με τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες του εκάστοτε εξεταζόμενου μαθητή, για την εξυπηρέτηση μιας πλήρους «διαγνωστικής εκτίμησης» και «διδακτικής αξιολόγησης» (αξιολόγηση νοητικών και γνωστικών ικανοτήτων, χρήση στρατηγικών, μεταγνωστικών δεξιότητων, συγκέντρωσης προσοχής, κινήτρων, οικογενειακού και σχολικού περιβάλλοντος, Φωνολογικής Επίγνωσης, γλωσσικής επάρκειας κ.ο.κ.). 

4. Αναφορικά με την αποδοχή διαγνώσεων από  ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα θα πρέπει να τονιστεί ότι ουδέποτε ως τώρα δεν έχει συμβεί κάτι τέτοιο. Ωστόσο, σύμφωνα με το Ν.3148/2005, άρθρο 5, παράγραφος1.,τα ιατρικά πιστοποιητικά και οι ιατρικές γνωματεύσεις που εκδίδονται από ιατρούς που υπηρετούν σε Ν.Π.Δ.Δ ή Ν.Π.Ι.Δ ή από ιδιώτες γιατρούς γίνονται δεκτά. 

5. Η υπηρεσία μας κατηγορήθηκε για «προτροπή προς εκπαιδευτικούς να μην προτείνουν παραπομπές μαθητών στο ΚΕ.Δ.Δ.Υ.». Πιθανόν να γίνεται αναφορά στην έγγραφη ενημέρωση των σχολικών μονάδων από το  ΚΕ.Δ.Δ.Υ. Ζακύνθου, σχετικά με την τυπική διαδικασία παραπομπής των μαθητών από το σχολείο στην υπηρεσία. Σύμφωνα με την Υ.Α. 28911/2007, προβλέπεται ως αναγκαία η εκ των προτέρων εφαρμογή βραχυχρόνιου προγράμματος παρέμβασης. Δηλαδή, εφαρμογή προγράμματος παρέμβασης που προκύπτει από τη συνεργασία του εκπαιδευτικού της τάξης με τους γονείς, τον εκπαιδευτικό του τμήματος ένταξης (στα σχολεία με τμήμα ένταξης), το Διευθυντή του σχολείου και το σχολικό Σύμβουλο. Συνεργασία  αποτελεσματική, αφού δεν είναι λίγες οι φορές που οι δυσκολίες του μαθητή σε ένα ή σε περισσότερα μαθήματα αντιμετωπίζονται επιτυχώς εντός της σχολικής μονάδας. Εδώ, πρέπει να αναφερθεί, ότι  στα πλαίσια της αντιμετώπισης των δυσκολιών των μαθητών εντός της σχολικής μονάδας, στα σχολεία του νησιού με τμήματα ένταξης, λειτουργούν Επιτροπές Διαγνωστικής Εκπαιδευτικής Αξιολόγησης και Υποστήριξης/ΕΔΕΑΥ. Σύμφωνα με το ΦΕΚ 315/2014 : ΣΥΣΤΑΣΗ - ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΘΗΚΟΝΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΩΝ ΕΔΕΑΥ «η  Ε.Δ.Ε.Α.Υ. έχει, σύμφωνα και με τις διατάξεις του άρθρου 39, παράγραφος 4ε του Ν. 4125/2013 τις εξής αρμοδιότητες: α) Διενεργεί αξιολόγηση για τη διάγνωση των ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών του σχολικού δικτύου. β) Διαμορφώνει πρόγραμμα διαφοροποιημένης διδασκαλίας  για  μαθητές  με  διαπιστωμένη  δυσκολία μάθησης ή και συμπεριφοράς, σε συνεργασία με τον εκπαιδευτικό της τάξης, στην οποία φοιτά ο μαθητής. γ) Πραγματοποιεί συνεργατική διεπιστημονική αντιμετώπιση των δυσκολιών του μαθητή μέσα στη  σχολική τάξη … δ) Παραπέμπει στο ΚΕΔΔΥ μαθητές που χρειάζονται γνωμάτευση, όταν συνεχίζουν να έχουν δυσκολίες μάθησης ή συμπεριφοράς ή ένταξης στο σχολικό περιβάλλον, παρά την υποστήριξη που λαμβάνουν από το σχολείο τους …».  

6. Αναφορικά με τους «προβληματισμούς» του Συλλόγου γονέων και κηδεμόνων παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες Ζακύνθου ότι «παρά τα έγγραφα αιτήματα του Συλλόγου δεν υπάρχει καμιά ενημέρωση από το  ΚΕ.Δ.Δ.Υ. Ζακύνθου», σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, όλα τα έγγραφα αιτήματα συλλόγων ή πολιτών απαντώνται από την υπηρεσία γραπτώς και εντός καθορισμένων χρονικών ορίων. 

7. Όσον αφορά στην «ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της κοινωνίας για τη διαφορετικότητα», παρά το φόρτο εργασίας και την πίεση για διεκπεραίωση της «λίστας», πραγματοποιούνται συνεδρίες συμβουλευτικής υποστήριξης σε γονείς και παιδιά, υπάρχει συνεργασία με άλλους φορείς, συντελούνται δράσεις, γίνονται επισκέψεις και παρεμβάσεις σε σχολικές μονάδες καθώς και σεμινάρια ενημέρωσης και επιμόρφωσης, που απευθύνονται σε εκπαιδευτικούς και γονείς. Επίσης, έχει αναπτυχθεί δίκτυο συνεργασίας με εκπαιδευτικούς των τμημάτων ένταξης και παράλληλης στήριξης. 

8. Προς ενημέρωση των γονέων, σύμφωνα  με τον Ν. 3699/2008 στα τμήματα ένταξης  μπορούν να φοιτούν και μαθητές χωρίς γνωμάτευση από διαγνωστικό φορέα, κατόπιν σύμφωνης γνώμης του σχολικού συμβούλου ΕΑΕ.  Επίσης, σύμφωνα με το Ν.4186/2013,  τα ΚΕΔΔΥ έχουν την αποκλειστική αρμοδιότητα, για την κατάταξη, εγγραφή, μετεγγραφή και φοίτηση στην κατάλληλη σχολική μονάδα ΕΑΕ, καθώς και για το κατάλληλο πλαίσιο υποστήριξης στο γενικό σχολείο. Όπου υπάρχει διαφωνία με τους γονείς ή κηδεμόνες του μαθητή είτε προσωπική είτε διότι υπάρχει διάσταση μεταξύ της γνωμάτευσης που τελικώς εξεδόθη από το ΚΕΔΔΥ και εκείνης που ενδεχομένως οι γονείς ή οι κηδεμόνες του μαθητή έλαβαν από Ιατροπαιδαγωγικό Κέντρο … οι γονείς ή οι κηδεμόνες δύνανται να προσφύγουν στη Δευτεροβάθμια ΕΔΕΑ, της οποίας η απόφαση είναι οριστική. 

Ολοκληρώνοντας, η διεπιστημονική ομάδα του ΚΕ.Δ.Δ.Υ. Ζακύνθου σεβόμενη τη διαφορετικότητα και στοχεύοντας στην αναγκαιότητα παροχής  ίσων  ευκαιριών μάθησης και εκπαίδευσης, συμβάλλει στην μετατροπή της σχολικής κουλτούρας σε  συμπεριληπτική,  στην αύξηση της συμμετοχής και στη μείωση του αποκλεισμού  από το αναλυτικό πρόγραμμα, τις κουλτούρες και τις κοινωνίες των σχολείων ΟΛΩΝ των μαθητών.

Η Προϊσταμένη και το προσωπικό του ΚΕ.Δ.Δ.Υ. Ζακύνθου