"Η Ειδική Αγωγή σε πρώτο πλάνο για την Αριστερά"

  

Ο δρόμος για το «ένα σχολείο για όλους» δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί, όμως ήδη έχουν γίνει πολλά

 Του Χρήστου Πιλάλη

Προχθές δημοσιεύθηκε η Κοινή Υπουργική Απόφαση με την οποία ρυθμίζονται τα θέματα της διαδικασίας επιλογής για τους μόνιμους διορισμούς 4.500 εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς και μελών Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού και Ειδικού Βοηθητικού Προσωπικού. Η σημερινή κυβέρνηση είναι η πρώτη που κάνει μόνιμους διορισμούς στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση και αυτό δείχνει για άλλη μια φορά πως η Ειδική Αγωγή αποτελεί υψηλή προτεραιότητα της.  

Γιατί ήδη τη φετινή σχολική χρονιά (2018-2019) προσελήφθησαν   περίπου 6.000 εκπαιδευτικοί στις δομές Ειδικής Αγωγής & Εκπαίδευσης και επιπλέον περισσότεροι από 3.100 αναπληρωτές Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού και Ειδικού Βοηθητικού Προσωπικού. 
Στον διαρκώς αυξανόμενο αριθμό πρόσληψης εκπαιδευτικών παράλληλης στήριξης από τη σημερινή κυβέρνηση, φέτος έγινε ένα ακόμη μεγαλύτερο βήμα. Κατά το τρέχον σχολικό έτος έχουν πραγματοποιηθεί περίπου 6.000 προσλήψεις εκπαιδευτικών για την παράλληλη στήριξη-συνεκπαίδευση και 1.592 προσλήψεις σχολικών νοσηλευτών και ειδικού βοηθητικού προσωπικού- αριθμός προσλήψεων που καλύπτει σχεδόν το σύνολο των αιτημάτων- που στηρίζουν την εκπαιδευτική καθημερινότητα των μαθητών και μαθητριών που φοιτούν στο γενικό σχολείο.

Από το 2015 μέχρι σήμερα υπάρχει ιδιαίτερη ενίσχυση και αναβάθμιση της Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης σε όλα τα επίπεδα, τόσο σε ανθρώπινο δυναμικό όσο και σε θεσμικές παρεμβάσεις,  με στόχο τον ανασχεδιασμό της νομοθεσίας και του θεσμικού της πλαισίου με ενταξιακό προσανατολισμό.

Ένταξη

Τον Ιούνιο του 1994, ενενήντα δύο κυβερνήσεις και είκοσι πέντε διεθνείς οργανισμοί συνυπέγραψαν την ∆ιακήρυξη της Σαλαµάνκα µε τίτλο και θέμα, «Αρχές, Πολιτική και Πρακτικές στην Ειδική Αγωγή», στην οποία διατυπώθηκε η αρχή «εκπαίδευση για όλους» (inclusion, UNESCO, 1994). O αγγλικός αυτός όρος (inclusion), αποδίδεται στα ελληνικά με όρους όπως ΄΄ένταξη΄΄ ή ΄΄ενσωμάτωση΄΄ και χαρακτηρίζεται μεταξύ άλλων από τη φιλοσοφία αποδοχής και σεβασμού προς όλα τα παιδιά, χωρίς όρους και περιορισμούς σχετικές με ειδικές ανάγκες.

΄΄  Η ένταξη (inclusion) στην εκπαίδευση περιλαμβάνει την: • ίση αντιμετώπιση μαθητών και εκπαιδευτικού προσωπικού • διασφάλιση της συμμετοχής των μαθητών στο σχολείο • αναδόμηση της πολιτιστικής, πολιτικής δομής και πρακτικής του σχολείου έτσι ώστε να προωθηθεί η ένταξη των μαθητών στις τοπικές κοινωνίες • καταπολέμηση των φραγμών ως προς τη μάθηση και τη συμμετοχή όλων των μαθητών με διαταραχές (αναπηρίες) άλλα και αυτών που χαρακτηρίζονται ως παιδιά με ειδικές ανάγκες • αντιμετώπιση της διαφοράς των μαθητών ως πηγή υποστήριξης της μάθησης και όχι πρόβλημα που θα πρέπει να ξεπεραστεί • αναγνώριση του δικαιώματος των μαθητών στην εκπαίδευση στην τοπική τους κοινωνία • βελτίωση των σχολείων όχι μόνο για τους μαθητές, αλλά και για το εκπαιδευτικό προσωπικό • έμφαση/ προβολή του ρόλου του σχολείου στη διαμόρφωση των κοινωνικών δομών και αξιών • ανάπτυξη και διατήρηση των σχέσεων μεταξύ σχολείου και κοινωνίας • αναγνώριση της εκπαιδευτικής ένταξης ως προοπτική της κοινωνικής ένταξης ΄΄(Tony Booth, Mel Ainscow, ΄΄Index for inclusion΄΄ , έκδοση Centre of Studies on Inclusive Education, 2002). ΄΄Η Παιδαγωγική της ένταξης δεν αποτελεί ένα ιδιαίτερο κλάδο της Παιδαγωγικής, αλλά μια θεμελιώδη παιδαγωγική αρχή. Με τον όρο ‘Παιδαγωγική της ένταξης ’ ορίζεται το σύνολο των διαπαιδαγωγητικών και μορφωτικών θεωρήσεων και πρακτικών, οι οποίες αποσκοπούν στο σεβασμό και την αναγνώριση του δικαιώματος της ετερότητας, στην άρση προκαταλήψεων και στερεοτύπων απέναντι στο διαφορετικό και στην παροχή ευκαιριών και δυνατοτήτων σε όλους τους πολίτες για ισότιμη και ισάξια συμμετοχή τους στο πολιτικό, κοινωνικό και εκπαιδευτικό γίγνεσθαι ΄΄ (Σ.- Γ.Σούλης ΄΄Παιδαγωγική της ένταξης΄΄, εκδόσεις Τυπωθήτω, 2006).

Στα πλαίσια λοιπόν μιας τέτοιας ενταξιακής πολιτικής,  που είναι αυτονόητο γιατί υποστηρίζει και προωθεί η Αριστερά, μετά από πολλά χρόνια είχαμε την ίδρυση 40 Σχολικών Μονάδων Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης και 570 Τμημάτων Ένταξης (ΤΕ) στα σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Όπως έχουμε πλέον και εφαρμογή του Ολοήμερου Προγράμματος σε όλα τα Ειδικά Νηπιαγωγεία και Ειδικά Δημοτικά Σχολεία. Αλλά και επέκταση του προγράμματος της μαθητείας και στους αποφοίτους των Ενιαίων Ειδικών Επαγγελματικών Γυμνασίων-Λυκείων. Υλοποιήθηκαν ακόμη προγράμματα  συνεκπαίδευσης μεταξύ μαθητών Ειδικών και Γενικών Σχολείων, με στόχο τη βελτίωση των ψυχοκοινωνικών δεξιοτήτων των μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ή και αναπηρία, την ανάπτυξη των δεξιοτήτων ενσυναίσθησης των μαθητών των γενικών σχολείων και την καλλιέργεια του σεβασμού της διαφορετικότητας.

Δημιουργήθηκε ηλεκτρονική βάση συλλογής στατιστικών δεδομένων για την εκπαίδευση των μαθητών με αναπηρία ή και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, με σκοπό τον καλύτερο σχεδιασμό μιας εθνικής εκπαιδευτικής πολιτικής για την ειδική αγωγή και ενταξιακή εκπαίδευση.
Αναβαθμίστηκε η λειτουργία των Τμημάτων Ένταξης (ΤΕ) και του ρόλου των εκπαιδευτικών τους. Τα Κέντρα Διαφοροδιάγνωσης και Υποστήριξης (τα ΚΕΔΔΥ που πρόσφατα αντικαταστάθηκαν από τα ΚΕΣΥ) στελεχώθηκαν έγκαιρα και επαρκώς και οι διαδικασίες για την έκδοση των σχετικών αξιολογήσεων γίνονται γρηγορότερα. 

Οι δε Ομάδες Εκπαιδευτικής Υποστήριξης που δημιουργήθηκαν στην κάθε σχολική μονάδα, βελτιώνουν τη συνεργασία μεταξύ του δασκάλου ή της δασκάλας της τάξης, του διευθυντή (-τριας), του δασκάλου (-ας)του Τμήματος Ένταξης και του ΚΕΣΥ.

Έχουν αυξηθεί οι εγκρίσεις για την υποστήριξη μαθητών στο Γενικό Σχολείο, με εκπαιδευτικούς ή σχολικούς νοσηλευτές ή ειδικό βοηθητικό προσωπικό, και για πρώτη φορά υπάρχουν προσλήψεις προσωπικού για την υλοποίηση των συγκεκριμένων προγραμμάτων από την έναρξη της σχολικής χρονιάς.

Τα Ωρολόγια Προγράμματα των Ειδικών Νηπιαγωγείων και των Ειδικών Δημοτικών Σχολείων προσαρμόστηκαν με τα αντίστοιχα των Σχολείων Γενικής Εκπαίδευσης, ενώ εφαρμόζεται 6ωρο Υποχρεωτικό  Πρόγραμμα στα Ειδικά Δημοτικά Σχολεία. Οι μαθητές τελειώνουν το μάθημά τους  στις 13:15, αντί στις 12:25 που σχολούσαν επί σειρά ετών. Υπήρξε μείωση του αριθμού των μαθητών και μαθητριών ανά τμήμα στα Σχολεία Ειδικής Αγωγής.

Ιδρύθηκαν Ενιαία Ειδικά Επαγγελματικά Γυμνάσια και Λύκεια και έτσι συνδέθηκε η εκπαίδευση των μαθητών με αναπηρία με την αγορά εργασίας. Επεκτάθηκε ο θεσμός του Σχολικού Συνεταιρισμού στα Σχολεία Ειδικής Αγωγής και τοποθετήθηκαν Ψυχολόγοι και Κοινωνικοί Λειτουργοί στα Σχολεία Γενικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης.

Ο δρόμος για το ΄΄ένα σχολείο για όλους΄΄ δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί, όμως την πρώτη τετραετία της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ έχουν γίνει πολλά. Έπεται ανάλογη συνέχεια στη δεύτερη τετραετία!

* O Χρήστος Πιλάλης είναι δάσκαλος και υπεύθυνος για την Πρωτοβάθμια εκπαίδευση στο Τμήμα Παιδείας της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ

koutipandoras.gr