ΑΙΤΗΜΑ ΤΗΣ Π.Ο.Σ.Ε.Ε.Π.Ε.Α. ΓΙΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΥΠΟΥΡΓΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ κο Κ. ΓΑΒΡΟΓΛΟΥ

                      Αθήνα, 15-11-2016

                                                                                                                        Αρ. Πρωτ.: 126

ΠΡΟΣ: Υπουργό Παιδείας, Έρευνας και  Θρησκευμάτων, κο Κώστα Γαβρόγλου

       Κοιν.: Διεύθυνση Ε.Α.Ε. του ΥΠ.Π.Ε.Θ.

Θέμα: «Αίτημα συνάντησης με τον Υπουργό Παιδείας για την αντιμετώπιση του προβλήματος σοβαρής υποστελέχωσης των δομών Ε.Α.Ε. σε Ειδικό Εκπαιδευτικό και Ειδικό Βοηθητικό Προσωπικό»

Αξιότιμε κύριε Υπουργέ, 

Καταρχάς σας συγχαίρουμε για την ανάληψη των καθηκόντων σας και σας ευχόμαστε καλή επιτυχία στο έργο σας, βεβαιώνοντας ότι θα σταθούμε αρωγοί σε αυτό, στηρίζοντας με τρόπο κριτικό και εποικοδομητικό, όλες τις προσπάθειές σας για βελτίωση των παρεχομένων εκπαιδευτικών υπηρεσιών στον ευαίσθητο και πολύπαθο τομέα της ειδικής εκπαίδευσης.

Υπενθυμίζουμε ότι η Π.Ο.Σ.Ε.Ε.Π.Ε.Α. αποτελεί τη β/θμια συνδικαλιστική  οργάνωση που εκπροσωπεί σε όλη την επικράτεια το Ειδικό Εκπαιδευτικό Προσωπικό (Ε.Ε.Π.) και το Ειδικό Βοηθητικό Προσωπικό (Ε.Β.Π.), μόνιμους και αναπληρωτές, που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους σε μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ή/και  αναπηρία εργαζόμενοι  στις Σχολικές Μονάδες Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης (Σ.Μ.Ε.Α.Ε.), στα Κέντρα Διαφοροδιάγνωσης, Διάγνωσης και Υποστήριξης (ΚΕ.Δ.Δ.Υ.), στις Επιτροπές Διαγνωστικής Εκπαιδευτικής Αξιολόγησης και Υποστήριξης (Ε.Δ.Ε.Α.Υ.) και στα Γενικά Σχολεία (για τους κλάδους του Ε.Β.Π. και των Σχολικών Νοσηλευτών, ως συνοδοί μαθητών με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες).

Στα πλαίσια της συνεργασίας που επιθυμούμε να οικοδομήσουμε με τη νέα ηγεσία του Υπουργείου, καταθέτουμε αίτημα άμεσης συνάντησης με σκοπό να θέσουμε υπόψη σας κατά προτεραιότητα την ιδιαίτερη κρισιμότητα της παρούσας συνθήκης που επικρατεί στις δομές ΕΑΕ λόγω της σοβαρής και επιτεινόμενης συν τω χρόνω υποστελέχωσής τους σε Ειδικό Εκπαιδευτικό και Ειδικό Βοηθητικό Προσωπικό.

Αιτούμαστε την κάλυψη των αναγκών με μόνιμους διορισμούς σε Ε.Ε.Π. και Ε.Β.Π. κατ’ εξαίρεση των μνημονιακών δεσμεύσεων της χώρας, καθώς η αναγκαιότητα επαρκούς στελέχωσης των δομών ΕΑΕ, κρίνεται στην παρούσα φάση, παραπάνω από επιτακτική και στοιχειοθετείται από τα εξής:

-          έχουν περάσει 11 ολόκληρα χρόνια από την τελευταία προκήρυξη του Υπουργείου για κάλυψη οργανικών κενών Ε.Ε.Π. και Ε.Β.Π. με μόνιμο διορισμό.

-          η σοβαρή υποστελέχωση των δομών Ε.Α.Ε. σε Ε.Ε.Π. και Ε.Β.Π., συν τω χρόνω μεγεθύνεται εφόσον α) οι καλυμμένες οργανικές θέσεις από μόνιμους, σταδιακά μειώνονται λόγω συνταξιοδοτήσεων χωρίς να αντικαθίστανται, β) η δημιουργία νέων ΣΜΕΑΕ δεν συνοδεύεται από τη σύσταση νέων οργανικών θέσεων για ΕΕΠ-ΕΒΠ, γ) σε πολλές από τις υπάρχουσες και λειτουργούσες επί σειρά ετών ΣΜΕΑΕ δεν έχουν ακόμη συσταθεί οργανικές θέσεις στις απαραίτητες θέσεις ειδικοτήτων ΕΕΠ-ΕΒΠ.

-          Τα ‘‘μπαλώματα’’ της μερικής (χρονικά και ποσοτικά) στελέχωσης των δομών ΕΑΕ από αναπληρωτές ΕΕΠ-ΕΒΠ κάθε χρόνο, σε καμία περίπτωση δεν αποτελούν τη λύση για την εύρυθμη λειτουργία της ειδικής εκπαίδευσης ή για το στόχο της συνεκπαίδευσης, με όλα τα σοβαρά συνακόλουθα προβλήματα που συνεπάγεται η πάγια τακτική της αναπλήρωσης (όπως, η σοβαρή χρονική καθυστέρηση ετησίως στις προσλήψεις αναπληρωτών ΕΕΠ-ΕΒΠ συγκριτικά με το εκπαιδευτικό προσωπικό, η συνακόλουθη δυσλειτουργία των ΣΜΕΑΕ ετησίως, η εναλλαγή των εργαζομένων ειδικών κάθε χρόνο με όλα τα προβλήματα που αυτό δημιουργεί στην ουσιαστική εκπαιδευτική υποστήριξη των μαθητών με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες). 

-          Ενδεικτικό και σοβαρότατο παράδειγμα του ανωτέρου σημείου αποτελεί η φετινή συνθήκη αναπλήρωσης, όπου βρισκόμαστε ήδη στα μέσα του Νοεμβρίου και στη δεύτερη μεγαλύτερη σε μαθητικό πληθυσμό περιφέρεια εκπαίδευσης (Κεντρική Μακεδονία), όχι απλά δεν έχουν ακόμα προσληφθεί αναπληρωτές του ΕΕΠ, αλλά ούτε καν έχουν βγει οι οριστικοί πίνακες κατάταξης όλων των ειδικοτήτων του ΕΕΠ, πλην των σχολικών νοσηλευτών…

Κλείνοντας, θα θέλαμε να υπενθυμίζουμε τα σημαντικά συμπεράσματα που παρατίθενται στο (από το Νοέμβριο του 2015) Πόρισμα του Συνηγόρου του Πολίτη με θέμα ΘΕΜΑ: «Προβλήματα στην υλοποίηση του δικαιώματος στην εκπαίδευση των παιδιών με αναπηρία ή/και με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες», σύμφωνα με το οποίο:  

-          «Η εκπαίδευση των παιδιών χωρίς αναπηρία/ε.ε.α. βασίζεται κυρίως σε μόνιμους εκπαιδευτικούς. Αντίθετα, η ΕΑΕ εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την πρόσληψη αναπληρωτών, παρότι η ισχύουσα νομοθεσία προβλέπει ότι μόνο «εφόσον υπάρχουν ανάγκες που δεν καλύπτονται με μετάθεση, διορισμό, απόσπαση ή συμπλήρωση ωραρίου, προσλαμβάνονται κατά σειρά αναπληρωτές ή ωρομίσθιοι εκπαιδευτικοί...» και, συνεπώς, ότι η αναπλήρωση δεν θα πρέπει να αποτελεί ούτε κύριο, ούτε αποκλειστικό τρόπο, άλλα να έπεται των άλλων τρόπων κάλυψης των θέσεων εκπαιδευτικού προσωπικού.

-          Ιδιαίτερα σοβαρό πρόβλημα, κατά την εκτίμηση του Συνηγόρου, αποτελεί η μη σύσταση των νομίμως προβλεπόμενων οργανικών θέσεων, καθώς και η μη πλήρωση των υφιστάμενων οργανικών θέσεων, με συνέπεια την έλλειψη μόνιμου εκπαιδευτικού (ΕΠ), ειδικού εκπαιδευτικού (ΕΕΠ) και ειδικού βοηθητικού προσωπικού (ΕΒΠ), παρότι στις ΣΜΕΑΕ υφίστανται πάγιες, γνωστές και διαρκείς ανάγκες.

-          Ενδεικτικά, σύμφωνα με στοιχεία που έχουν τεθεί υπόψη του Συνηγόρου του Πολίτη κατά το σχολικό έτος 2014-15 αναφέρθηκαν προς τις Περιφερειακές Διευθύνσεις Εκπαίδευσης σημαντικά λειτουργικά κενά και ελλείψεις σε ΕΕΠ όπως, μεταξύ άλλων, λογοθεραπευτών (ΠΕ 21/26), ψυχολόγων (ΠΕ 23), φυσιοθεραπευτών (ΠΕ 28), εργοθεραπευτών (ΠΕ 29) κοινωνικών λειτουργών (ΠΕ 30), σχολικών νοσηλευτών (ΠΕ25), ειδικών σε δεξιότητες καθημερινής διαβίωσης, προσανατολισμού και κινητικότητας τυφλών (ΠΕ 31) αλλά και ειδικού βοηθητικού προσωπικού (ΕΒΠ).

-          Οι παραπάνω σοβαρές ελλείψεις σε πόρους και ανθρώπινο δυναμικό συντελούν, σε πολλές περιπτώσεις, στην αδυναμία των ΣΜΕΑΕ να παράσχουν στους μαθητές επαρκή εκπαίδευση και υποστήριξη ανάλογα με τις αναπηρίες/ε.ε.α τους, ή τα προβλεπόμενα στο νόμο ειδικά προσαρμοσμένα-εξατομικευμένα ή ομαδικά - εκπαιδευτικά προγράμματα, ή τα προγράμματα ψυχοπαιδαγωγικής υποστήριξης, δημιουργικής απασχόλησης, συστηματικής παρέμβασης και αποκατάστασης που πρέπει να παρέχονται κατά κύριο λόγο μέσα από τις ΣΜΕΑΕ30 (όπως εργοθεραπεία, λογοθεραπεία, φυσιοθεραπεία, ψυχολογική υποστήριξη), καθώς και κάθε άλλη υπηρεσία που στηρίζει την ισότιμη μεταχείριση και συμμετοχή των μαθητών αυτών στην εκπαίδευση.

-          Η ελλιπής στελέχωση των ΚΕΔΔΥ σε σχέση με τον μαθητικό πληθυσμό σε πολλές περιοχές, έχει ως σοβαρή συνέπεια την υπέρμετρη καθυστέρηση στην αξιολόγηση των μαθητών με ε.ε.α η οποία, σε πολλές περιπτώσεις, τους στερεί τη δυνατότητα διεκδίκησης, για το διάστημα αυτό, κατάλληλης εκπαιδευτικής υποστήριξης ή άλλων έννομων δικαιωμάτων ή παροχών στο πλαίσιο του σχολείου.

-          Η αδυναμία έγκαιρης ανταπόκρισης πολλών ΚΕΔΔΥ στα αιτήματα που δέχονται αποτελεί πάγιο πρόβλημα από την έναρξη λειτουργίας του θεσμού. Χαρακτηριστικά - με εξαίρεση περιστατικά που κρίνονται ως επείγοντα ή ορισμένες κατηγορίες μαθητών που εξετάζονται κατά προτεραιότητα (περιπτώσεις αλλαγής σχολικής βαθμίδας, μαθητές της Γ’ Λυκείου) - ο χρόνος αναμονής για μαθησιακή αξιολόγηση σε ΚΕΔΔΥ της Αττικής μπορεί να ξεπερνά τα 2 έτη. Το πρόβλημα επιτείνεται λόγω της κάλυψης πάγιων αναγκών στελέχωσης των ΚΕΔΔΥ σε ΕΕΠ και ΕΠ αναγκαίων, βάσει του νόμου, ειδικοτήτων από αναπληρωτές, οι οποίοι τα τελευταία χρόνια προσλαμβάνονται πρωτίστως μέσω προγραμμάτων ΕΣΠΑ. Η πρακτική αυτή καθιστά αδύνατη την ολοκληρωμένη αξιολόγηση και υποστήριξη μαθητών και την έκδοση γνωματεύσεων για το χρονικό διάστημα Ιουνίου- Οκτωβρίου, από τη λήξη δηλαδή των συμβάσεων των αναπληρωτών, έως την ολοκλήρωση της διαδικασίας νέων προσλήψεων.

-          Χαρακτηριστικά, η εκπαίδευση των παιδιών χωρίς αναπηρία/ε.ε.α, βασίζεται κυρίως σε μόνιμους εκπαιδευτικούς ενώ, αντίθετα, η ΕΑΕ εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από την πρόσληψη προσωρινών αναπληρωτών, τόσο εκπαιδευτικών όσο και άλλων αναγκαίων ειδικοτήτων. Επιπλέον, η σταθερή και σοβαρή ανεπάρκεια των διατιθέμενων πιστώσεων για προσλήψεις αναπληρωτών σε σχέση με τις διαπιστωμένες ανάγκες, έχει ως αποτέλεσμα πάγιες και σοβαρές ελλείψεις σε ολόκληρο το φάσμα της ΕΑΕ. Στις ελλείψεις αυτές δεν αποδίδεται από το αρμόδιο Υπουργείο η ίδια βαρύτητα που αποδίδεται σε αντίστοιχες τυχόν ελλείψεις που κατά διαστήματα προκύπτουν στη γενική εκπαίδευση

-          Περαιτέρω, όπως αναφέρεται παραπάνω, οι προσλήψεις αναπληρωτών για την ΕΑΕ πραγματοποιούνται, σε πάγια βάση, ετεροχρονισμένα, με αποτέλεσμα τόσο την καθυστερημένη παροχή ειδικής εκπαιδευτικής υποστήριξης στα γενικά σχολεία, όσο και την σταθερά παρατηρούμενη καθυστέρηση έναρξης του σχολικού έτους στις ΣΜΕΑΕ, γεγονός που από μόνο του συνιστά διάκριση κατά των μαθητών με αναπηρία/ε.ε.α. έναντι των λοιπών μαθητών».

-          Από τη διερεύνηση του θέματος από τον Συνήγορο του Πολίτη, προκύπτει σαφώς ότι η εκπαίδευση των παιδιών με αναπηρία/ε.ε.α συνολικά δεν αντιμετωπίζεται από την Πολιτεία ισότιμα με την εκπαίδευση των υπόλοιπων παιδιών. Παρότι οι παρούσες εξαιρετικά δύσβατες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες μπορεί να θέτουν περιορισμούς στον τακτικό προϋπολογισμό, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η αντιμετώπιση της ΕΑΕ ως δευτερεύουσας, έναντι, όχι μόνο της Γενικής Εκπαίδευσης, αλλά της Παιδείας συνολικά (όπως προσδιορίζεται από τους υπαγόμενους στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Παιδείας φορείς στο σύνολό τους) αποτελεί χρόνια πρακτική της διοίκησης.

-          Το πρόβλημα δεν εστιάζεται αποκλειστικά στην γενικότερη έλλειψη πιστώσεων, αλλά και στην κατανομή του συνόλου των πιστώσεων από το Υπουργείο Παιδείας μεταξύ των διαφορετικών πεδίων και χρηματοδοτούμενων φορέων της αρμοδιότητάς του και, πιο συγκεκριμένα, στη σοβαρότατη ανεπάρκεια των πιστώσεων που διατίθενται προς τη 2ιεύθυνση Ειδικής Αγωγής για την υλοποίηση της ΕΑΕ. Κρίσιμο σημείο, δηλαδή, αποτελεί η επικρατούσα αντίληψη για την εκπαίδευση μαθητών με αναπηρίες/ε.ε.α ως δευτερεύουσας σημασίας στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού συστήματος αλλά και της παιδείας στο σύνολό της».

Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,

ζητούμε μία κατά το δυνατόν αμεσότερη συνάντηση μαζί σας, ευελπιστώντας ότι επί της δικής σας διοίκησης θα αλλάξει εμπράκτως η (σύμφωνα με τα ανωτέρω εκτενώς αναλυθέντα συμπεράσματα του Πορίσματος της Ανεξάρτητης Αρχής), χρόνια πρακτική της διοίκησης που αντιμετωπίζει την εκπαίδευση μαθητών με αναπηρίες/ε.ε.α., ως δευτερεύουσας σημασίας στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού μας συστήματος.