«Όταν η δημόσια εκπαίδευση γίνεται τόπος απόκτησης κέρδους, διανέμοντας προϊόντα ή κατασκευάζοντας καταναλωτικά υποκείμενα, η εκπαίδευση παραβαίνει την υπόσχεσή της να δημιουργήσει μια δημοκρατία των πολιτών και εστιάζει το ενδιαφέρον της στην παραγωγή μιας δημοκρατίας καταναλωτών» ,
έγραψε ο Αμερικανός ριζοσπάστης κοινωνικός αναλυτής, Χένρι Ζιρού, καθηγητής στην έδρα Πολιτιστικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο McMaster του Καναδά και διευθυντής του Κέντρου για τη Δημόσια Έρευνα στο εν λόγω πανεπιστήμιο, ένας από τους πατέρες της κριτικής παιδαγωγικής ( «Stealing Innocence. Youth, Corporate Power and the Politics of Culture» , Palgrave, N.Υόρκη 2000).
Μια τέτοια εκπαίδευση, με το σχολείο ως εργαλείο μύησης των μαθητών και μαθητριών στην «κουλτούρα» των αγορών, μας ετοιμάζει ο Κυριάκος Μητσοτάκης και το κόμμα του, όταν στο πρόγραμμά τους για την παιδεία, μας υπόσχονται την ένταξη νέων θεματικών όπως η επιχειρηματικότητα. Αλλά και ο γενικός τίτλος του προγράμματος της Νέας Δημοκρατίας είναι αποκαλυπτικός των αγοραίων προθέσεών της : ΄΄Παιδεία: η μεγαλύτερη επένδυση για τη χώρα μας΄΄. Είναι ένα πρόγραμμα με απόλυτες επιρροές από τη θεωρία του ανθρώπινου κεφαλαίου (human capital theory / θεωρητικός της ο Gary Becker κ.α., κάπου στις αρχές της δεκαετίας του ΄60), που θεωρεί ότι η εκπαίδευση αποτελεί «μία επένδυση που δημιουργεί ανθρώπινο κεφάλαιο, το οποίο έχει μια αποδοτικότητα συναφή με αυτή των επενδύσεων σε υλικό κεφάλαιο» (βλέπε και ΄΄Οικονομική της Εκπαίδευσης ΄΄ Γ.Ψαχαρόπουλος, Εκδ.Παπαζήση 1999). Ως εκ τούτου, η εκπαίδευση μιας χώρας – της χώρας μας κατά τη Νέα Δημοκρατία - μπορεί να αναλυθεί, κάνοντας χρήση των αναλυτικών εργαλείων της θεωρίας της επιχείρησης. Και σύμφωνα πάντα με αυτή την άποψη η μέτρηση του βαθμού απόδοσης της εκπαίδευσης, πρέπει να βασίζεται στον προσδιορισμό των χρηματικών αποδόσεων και της μέτρησής τους, που απορρέουν από τη συγκεκριμένη επενδυτική δραστηριότητα!
«H κεντρική ιδέα της θεωρίας (του ανθρώπινου κεφαλαίου) δεν είναι ούτε πρωτότυπη ούτε καινούργια. Όπως γράφουν ο Κάραμπελ και ο Χάλσεϋ, «η ιδέα, σύμφωνα με την οποία η επένδυση σε ανθρώπινο κεφάλαιο αυξάνει την ατομική παραγωγικότητα και δημιουργεί το τεχνικό υπόβαθρο του είδους εκείνου της εργατικής δύναμης που είναι αναγκαία για την ταχεία οικονομική ανάπτυξη, είναι ιδέα παλιά, τη βρίσκουμε στους οικονομολόγους του πρώιμου 19ου αιώνα, αν όχι και τον Άνταμ Σμιθ » ΄΄( J.Karabel, A.H.Halsey, Power and ideology in education, N.Yόρκη 1977, από το βιβλίο της Άννας Φραγκουδάκη ΄΄ Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης, Εκδ.Παπαζήση 1985). Συμπερασματικά ΄΄Βλέπουμε ότι η θεωρία του ανθρώπινου κεφαλαίου στις ΗΠΑ κυρίως πήγασε όχι τόσο από την κοινωνική ηθική που εμπεριέχεται στη διεκδίκηση της ισότητας, αλλά από κριτήρια οικονομικά και πολιτικά: την αποτελεσματικότερη οικονομική ανάπτυξη και την καλύτερη καταπολέμηση της σοσιαλιστικής ιδεολογίας…΄΄(επίσης Φραγκουδάκη, 1985).
Όπως προκύπτει και από την έκδοση της Έκθεσης με θέμα ΄΄Επιχειρηματική Εκπαίδευση στο Σχολείο στην Ευρώπη΄΄ (Έκδοση του Ευρωπαϊκού Δικτύου Ευρυδίκη το 2016), η επιχειρηματική εκπαίδευση έχει μπει τα τελευταία χρόνια σε κάποια εκπαιδευτικά συστήματα ευρωπαϊκών χωρών, κατόπιν προώθησής της από νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις. Σύμφωνα με την ίδια Έκθεση, η είσοδος αυτού του αντικειμένου έγινε αποσπασματικά, χωρίς να έχει γίνει αποδεκτή από την εκάστοτε εκπαιδευτική κοινότητα και γι΄αυτό δεν έχει δώσει τα αναμενόμενα - για τους εμπνευστές της εφαρμογής της - αποτελέσματα.
Απέναντι σε αυτές τις παρωχημένες και αντιπαιδαγωγικές λογικές, η Αριστερά προτείνει και προωθεί την παιδοκεντρική, την μαθητοκεντρική διάσταση της εκπαίδευσης. Για μια διδακτική διαδικασία που θα μεταφέρει το κέντρο βάρους της από το διδακτέο στον διδασκόμενο και τη διδασκόμενη. Με τους εκπαιδευτικούς να μην είναι οι εκπρόσωποι των επιθυμιών, των απόψεων, των αναγκών του κόσμου των ενηλίκων, αλλά οι συμπαραστάτες των μαθητών και μαθητριών, στην προσπάθειά τους να γνωρίσουν και να αξιοποιήσουν τις δυνατότητές τους. ΄΄Κατ΄αυτό τον τρόπο το μάθημα θα πρέπει να αποτελέσει μια ευκαιρία, όπου κάθε μαθητής θα μπορέσει να πετύχει το βέλτιστο στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς του, μιας προσωπικότητας που δεν θα αποτελεί πιστό αντίγραφο των άλλων ούτε προϊόν προαποφασισμένων προτύπων , αλλά θα τονίζει τη σημασία του ατόμου, την ομορφιά της ιδιαιτερότητας και την αξία της διαφορετικότητας. Αυτή η πολυμορφία των ατόμων θα αποτελέσει τις ψηφίδες στην έκφραση της ομαδικής εικόνας…΄΄ (Michael Goehlick, ΄΄Παιδοκεντρική διάσταση στην μάθηση΄΄, εκδ. Τυπωθήτων, 2003). Δεν μπορούμε να συναινέσουμε στη ΄΄ληστεία της αθωότητας΄΄ που σχεδιάζει η νεοφιλελεύθερη καταναλωτική παιδαγωγική.
Οι ιδεολογικές διαφορές του ΣΥΡΙΖΑ και της ΝΔ είναι αβυσσαλέες και αυτό φαίνεται στο χώρο της εκπαίδευσης, περισσότερο από άλλα πεδία. Γιατί εκεί εκφράζει ο κάθε πολιτικός χώρος πιο αυθεντικά το όραμά του για την κοινωνία. Μέσα από το πώς θέλει να στηρίξει μέσω της εκπαίδευσης τους αυριανούς πολίτες, αποκαλύπτει και το τι πολίτες θέλει. Και η ΝΔ θέλει τους αυριανούς πολίτες, να βλέπουν ΄΄το επιχειρείν ως τη μοναδική ανθρωπολογική επιλογή απέναντι στην παντοδυναμία της αγοράς: η αγορά ως μεταφυσική αναγκαιότητα, ως φυσικός νόμος και το επιχειρείν ως η αποκλειστική ανταπόκριση, που να εξασφαλίζει κάποιες πιθανότητες επιβίωσης.΄΄(Α.Σμυρναίος, ΄΄Λατρεία και νεύρωση στην Παιδαγωγική της Καινοτομίας΄΄, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2009).
Είναι επικίνδυνοι!
* Ο Χρήστος Πιλάλης είναι δάσκαλος και υπεύθυνος για την Πρωτοβάθμια εκπαίδευση στο Τμήμα Παιδείας της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ
koutipandoras.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου